پولی که نمی‌توان از آن گذشت؛ چرا همه‌دیدارهای لیگ برتر تا هفته آخر هیجان‌انگیز است
هفت‌یک- اغلب در این بازه زمانی از لیگ برتر این ادعا مطرح می‌شود که تمرکز ذهن بازیکنان کاهش پیدا کرده است. یک تابستان دیگر پیش‌روی ماست و آنها می‌توانند شن‌ها را بین انگشتان پای‌های‌شان حس کنند. زمان پوشیدن دم‌پایی لا انگشتی نزدیک است.
حداقل باشگاه‌های لیگ برتری هنوز اهدافی دارند تا برای رسیدن به آن تلاش کنند. دو باشگاه- نوریچ سیتی و واتفورد- سقوط کرده‌اند، در حالی که هفته باشگاه دیگر در میانه جدول بالا و پایین رفته و هراسی جدی از سقوط یا امید به حضور در اروپا ندارند. از برایتون تا ساوتهمپتون شرایط در صلح و ثبات است.
هرچند نتایج دیدارهای پایانی این فصل برای هیئت مدیره هر یک از این باشگاه‌ها اهمیت دارد. هنوز تکلیف میلیون‌ها میلیون پرداختی مشخص نشده است. اغراق نیست اگر بگوییم دو پیروزی می‌تواند به اندازه مبلغی هشت رقمی برای هر باشگاهی که برنده میدان شده ارزش داشته باشد.
در مقیاسی مشخص از بالا به پایین جدول، هر پله در جدول لیگ برتر حدودا 2.2 میلیون پوند در پاداش نقدی این فصل ارزش دارد. انتظار نمی‌رود که تغییر زیادی نسبت به فصل گذشته در آخرین سال چرخه حق پخش ایجاد شده باشد و این یعنی قهرمان رقابت‌ها 40 میلیون پوند پاداش خواهد گرفت و تیم آخر جدول نیز دو میلیون پوند دریافت می‌کند.
شرایط جدول لیگ برتر تقریبا مشخص شده و بهترین و بدترین تیم‌ها در آستانه پایان این مسابقات در جایگاهشان قرار گرفته‌اند. این باشگاه‌ها از قبل می‌دانند که چه پاداشی در انتظارشان است. بیشترین پتانسیل برای تغییر در درآمد نهایی فصل 22-2021 در میانه جدول است.
برای مثال به برایتون توجه کنید. آنها همین حالا می‌دانند که این فصل را با حضور در بالاترین رده ممکن در تاریخ این باشگاه در لیگ برتر به پایان خواهند رساند اما اگر در دو بازی آخر به پیروزی برسند می‌توانند از ولورهمپتون عبور کنند. اما اگر در این بازی در خانه لیدز یونایتد و در خانه خودشان مقابل وستهام ببازند، ممکن است تا رده چهاردهم پایین بروند.
فاصله این دو جایگاه؟ مبلغی نزدیک به 13 میلیون پوند.
این مبلغ قابل توجهی برای باشگاه‌هایی که این فصل حداقل 100 میلیون پوند از لیگ برتر دریافت کردند، نیست اما دریافت کوچکترین پاداش و مبلغی در دوران پس از کرونا ارزش بسیاری دارد.
دکتر دن پلاملی، متخصص اقتصاد ورزشی و مدرس دانشگاه شفیلد هالام، می‌گوید:” مردم می‌توانند درباره این دیدارهای تشریفاتی صحبت کنند و تیم‌ها به استراحت بپردازند اما شرایط از نقطه نظر اقتصادی اینطور نیست.
پیروزی برایتون در دیدارهای باقی مانده فصل می‌تواند تفاوت زیادی در پاداش این فصل آنها به همراه داشته باشد.
این دو میلیون پوند برای هر رده شاید زیاد به نظر نرسد اما انگیزه‌ای برای قرار گرفتن در رده‌های بالای جدول است. این مبلغ می‌تواند برای باشگاه‌های میانه تا پایین جدول ارزش زیادی داشته باشد. اگر بتوانید سه یا چهار رده بالا بیایید، پس می‌تواند با ضریب خوبی پاداش دریافتی را افزایش دهید. اگر بتوانید هشت میلیون پوند را ده میلیون کنید، کمک بزرگی به باشگاه کرده‌اید.
باشگاه‌ها هرگز درباره این مسائل به صورت علنی صحبت نمی‌کنند- آنها درباره جایگاه ارزشمند این رقابت حرف می‌زنند- اما مالکان و مدیران به پتانسیل تیم برای کسب درآمد بیشتر برای ورود به بازار تابستانی چشم دارند.”
درآمدهای سالانه لیگ برتر- تمامی 2.5 میلیارد پوند آن- اساسا در پایان هر فصل تقسیم می‌شود. هر 20 باشگاه می‌توانند انتظار دریافت سهمی یکسان از حق پخش‌های بین المللی و تلویزیونی و همچنین سهمی از درآمدهای تبلیغی داشته باشند. این مبلغ فصل گذشته حدود 84 ملیون پوند برای هر باشگاه بود.
متغیرها مربوط به قیمت امکانات داخلی- این که دیدارهای هر تیم چند بار به صورت زنده پخش شده- و پرداخت‌ها بر اساس شایستگی است. اینجاست که شرایط کمی شبیه به داستان دهکده حیوانات می‌شود: همه باشگاه‌ها برابر هستند اما بعضیها از دیگران برابرتر هستند.
پرداخت‌های بر اساس شایستگی در واقع پاداش‌هایی از سوی لیگ برتر برای عملکرد خوب و موفقیت هر باشگاه است. هرچقدر لیگ را در رده بالاتری به پایان ببرید، پاداش بیشتری می‌گیرید. این روش در هیچ یک از لیگ‌های دیگر فوتبال انگلیس در هر حال حاضر استفاده نمی‌شود اما از ابتدای راه‌اندازی لیگ برتر در 30 سال قبل در این رقابت‌ها به کار گرفته شده است.
میزان این پرداخت بر اساس شایستگی با هر قرارداد تلویزیونی جدیدی که در این مسیر به امضا رسیده افزایش یافته و از فصل 20-2019 بسیار بیشتر شده، زمانی که فرمولی جدید برای توزیع درآمد حق پخش تلویزیونی بین‌المللی در نظر گرفته شد.
سطح درآمد بین‌المللی موجود همچنان به صورت برابر بین هر 20 باشگاه توزیع می‌شود اما هر افزایشی بر اساس این که یک تیم در چه رده‌ای از لیگ قرار گرفته تقسیم می‌شود. به عبارت دیگر، تیم‌های صدر جدول دریافتی بیشتری دارند. منچسترسیتی به عنوان قهرمان فصل گذشته 8.3 میلیون پوند بیشتر از منبع پرداخت بر اساس شایستگی دریافت کرد و این مبلغ با شروع قراردادهای تلویزیونی خارجی هنگفت از فصل بعد افزایش قابل توجهی خواهد داشت.
ریچارد اسکادامور، مدیر اجرایی وقت، در سال 2018 گفت:” این توافق جدید با تغییری جزئی در راستای هدف انگیزه بیشتر برای دستاوردهای داخل زمین و حفظ جایگاه لیگ برتر به عنوان عادلانه‌ترین لیگ در اروپا از نظر تقسیم درآمدهای اصلی است. باشگاه‌ها با اتحاد خودشان و موافقت با این تغییر در واقع زمینه‌ای برای موفقیت آینده لیگ در سال‌های پیش‌رو را فراهم کردند.
تمام این اتفاقات باعث شد که حالا قرار گرفتن در دو رده بالاتر در لیگ برتر ارزشی بیشتر از آنچه لیورپول یا چلسی با قهرمانی در جام حذفی دریافت خواهند کرد داشته باشد. پاداش تیم قهرمان قدیمی‌ترین جام حذفی فوتبال دنیا حدو 3.4 میلیون پوند است اما پاداش صعود به دو رده بالاتر در لیگ برتر 4.4 میلیون پوند تخمین زده می‌شود.
مبلغ دریافتی تقریبی باشگاه‌های لیگ برتر براساس جایگاهشان در پایان فصل 22-2021
زندگی در رده‌های بالایی جدول فوتبال انگلیس به این شکل است. جایگاه خصوصا برای تیم‌هایی که پایین‌تر از شش تیم بزرگ هستند، اهمیت زیادی دارد.
دریافت 10 میلیون پوند بیشتر می‌تواند بخشی از هزینه انتقال یک بازیکن در بازار تابستانی را تامین کند. یا می‌تواند دستمزد سالانه چهار بازیکن با درآمد هفتگی 50 هزار پوند را پرداخت کند. این مبلغ معادل با قراردادی دو ساله با حامی مالی پیراهن برای باشگاه‌های میانه جدولی لیگ برتر است.
این مبلغ در دورانی که باشگاه‌ها هنوز در حال طی کردن روند بهبودی از اثرات شیوع جهانی ویروس کرونا و فصلی که پشت درهای بسته برگزار شد، هستند بسیار کارآمد است. گردش مالی سالانه برایتون فصل گذشته 151 میلیون پوند بود اما ضرر 53 میلیون پوندی به ثبت رسید. به پایان رساندن فصل در نیمه بالای جدول می‌تواند چیزی دستاوردی بیشتر از غرور و افتخار برای باشگاهی داشته باشد که هرگز با چنین جایگاهی آشنا نبوده است.
کریستال پالاس، تیم رده دهم، پس از دو پیروزی متوالی برابر واتفورد و ساوتهمپتون، باشگاه دیگری است که امیدوار به کسب درآمد بیشتر است. استیو پَریش، یکی از مالکان باشگاه، در بحثی درباره سلامت مالی این باشگاه در سال 2020 گفت:” ما به تلاش برای پیش بردن این باشگاه ادامه می‌دهیم. ما باید فصل را در بالاترین جایگاه ممکن به پایان ببریم چون جایگاهی که در آن قرار بگیریم ارزش مالی زیادی دارد.”
تمامی مالکان این باشگاه‌های الهام‌بخش لیگ برتری کاملا از اهمیت پایان خوب در این رقابت‌ها آگاه هستند.
پلاملی می‌گوید:” امروزه فاصله بین شش باشگاه بزرگ و سایر باشگاه‌ها به حدی زیاد شده که هر پولی که بتوانید به عنوان پاداش اضافه مانند پرداخت بر اساس شایستگی دریافت کنید واقعا مفید است.
هرچقدر رتبه بالاتری در جدول داشته باشید، درخواست‌های بیشتری هم از سوی حامیان مالی دریافت می‌کنید. برای مثال به پالاس نگاه کنید – این اهرم قدرتی که قرار گرفتن در بین باشگاه‌های نیمه بالای جدول به شما می‌دهد و این که تا چه اندازه درباره شما صحبت می‌شود ارزشمند است.
اگر پالاس در نیمه بالای جدول قرار بگیرد دستاورد بسیار خوبی برای آنها است. صعود به نیمه نهایی جام حذفی در این فصل را به این شرایط اضافه کنید و همه این اتفاقات باعث می‌شود که آنها دست بالاتر را در موقعیت‌های مربوط به حامیان مالی داشته باشند.
همه این باشگاه‌ها هنوز در حال ریکاوری پس از کرونا هستند. بازگشت به حالت طبیعی چند سال طول می‌کشد. این اتفاق به خاطر رشدی که هنوز در بازار وجود دارد رخ خواهد داد اما این شرایط تا چند سال دیگر همچنان به باشگاه‌ها آسیب می‌زند. اگر بتوانید درآمد بیشتری از عملکرد در زمین داشته باشید، شرایط برای باشگاه‌ها در آستانه تابستان بهتر می‌شود.”
شش باشگاه از رده نهم تا چهاردهم در حال حاضر پنج امتیاز اختلاف دارند. یک یا دو پیروزی می‌تواند تفاوت قابل توجهی در این مبلغ ایجاد کند.
مانند اتفاقی که فصل گذشته برای نیوکاسل رخ داد- آنها با پیروزی در سه بازی از چهار بازی آخرشان از رده هفدهم به رده دوازدهم رسیدند؛ جایگاهی که زمانی غیرقابل دسترس به نظر می‌رسید. این فاصله کوچک در واقع 11 میلیون پوند در ماه‌های پایانی حضور مایک اشلی برای این تیم سود داشت. در همین حال، برنلی با قبول شکست در سه بازی پایانی از رده چهاردهم به رده هفدهم رفت و 6.6 میلیون پوند از دست داد.
افت لستر به دلیل حضور در لیگ اروپا و لیگ کنفرانس، روی عملکرد و جایگاه آنها در لیگ برتر تاثیر زیادی داشت که به کاهش قابل توجه پاداش آنها در پایان فصل منجر خواهد شد.
لسترسیتی بدون شک ضرر قابل توجه از این فصل پر فراز و نشیب لیگ برتر را حس خواهد کرد. آنها سال گذشته در جایگاه پنجم قرار داشتند و توانستند راهی لیگ اروپا و سپس لیگ کنفرانس شوند تا صرفا از محل پرداخت بر اساس شایستگی 34.5 میلیون پوند دریافت کنند- 12 میلیون پوند بیشتر از پنج فصل قبل که جام قهرمانی را بالای سر بردند.
این مبلغ قرار است در این فصل کاهش پیدا کند اما روزهای پایانی میزان این تغییر را مشخص خواهد کرد. این باعث می‌شود که بحثی درباره ارزش حضور در آنها در اروپا در این فصل شکل بگیرد.
آنها 14 بازی بیشتر در لیگ اروپا و لیگ کنفرانس اروپا برگزار کردند و توانستند به نیمه نهایی تورنمنت دومی راه پیدا کنند تا پاداشی در حدود 10 میلیون پوند از یوفا دریافت کنند. هرچند قرار گرفتن در نیمه پایینی جدول لیگ برتر به این معناست که کاهش درآمد آنها از پرداخت‌ها بر اساس شایستگی با این مبالغ پوشش داده نخواهد شد.
پلاملی می‌گوید:” صعود به آن رقابت افت قابل توجه در عملکرد تیم در لیگ برتر را جبران نمی‌کند. پاداش ارائه شده در این رقابت نمی‌تواند کاهش مبلغ دریافتی به خاطر دور شدن از رتبه‌های چهارم و پنجم لیگ برتر را جبران کند، شرایطی که لستر در حال جاضر در آن قرار دارد.
جبران این مبلغ دشوار است، حتی اگر شما به نیمه نهایی برسید. من فکر می‌کنم صعود در این رقابت و حضور در نیمه نهایی آن حدود 10 میلیون پوند برای آنها سود داشته است.”
هیچ جامی برای قرار گرفتن در رتبه نهم لیگ برتر و هیچ افتخاری برای حضور در جایگاه دهم جدول این لیگ وجود ندارد. اما پیامدهای مالی این نتایج روزهای آخر در فاصله 10 روز آینده مشخص خواهد شد.