چگونه سویا با یک مربی سنتی به فینال لیگ اروپا رسید
هفت‌یک- خوزه لوئیس مندیلیبار، سرمربی سویا، در طول بیش از پنج دهه فعالیت در فوتبال حرفه‌ای، تنها در شش بازی رقابت‌های اروپایی حضور داشته است.
هفتمین بازی، فینال لیگ اروپا برابر رم در بوداپست در تاریخ ۳۱ می خواهد بود، پس از اینکه تیم سویا به رهبری این مربی ۶۲ ساله در مرحله یک چهارم نهایی منچستریونایتد را شکست داد به دنبال آن، در نیمه‌نهایی ۲-۱ یوونتوس را در وقت اضافه کنار زد و در مجموع ۳-۲ راهی فینال شد.
فریاد «مندلیبار، مندلیبار» که هواداران در استادیوم سانچس پیس‌خوان سر می‌دادند، با اولین تجربه اروپایی‌اش فاصله زیادی داشت. اولین بازی او پس از منصوب شدن به عنوان مربی اتلتیک بیلبائو، باشگاه دوران کودکی‌اش، در جولای ۲۰۰۵، در بازی دور دوم جام اینترتوتو در مقابل تیم رومانیایی کلوژ-ناپوکا بود که آنها ۱-۰ شکست خوردند. بیلبائو در بازی دوم در سن‌مامس ۱-۰ برد اما در ضربات پنالتی با نتیجه ۵-۳ کنار رفت و مندیلیبار پس از کسب تنها یک برد در ۱۰ بازی اول خود در لالیگا، اخراج شد.
او سپس هدایت رئال وایادولید، اوساسونا، لوانته، ایبار و آلاوس را برعهده گرفت و هرگز به مسابقات اروپایی راه نیافت یا به فینال یک جام نرسید. معتبرترین جام او قهرمانی با وایادولید در فصل 07-2006 در لالیگا سگوندا، سطح دوم فوتبال اسپانیا بود.
مندیلیبار در حالی که تقریباً ۱۰۰۰ بازی در سطح بزرگسالان را هدایت کرده، در فوتبال اسپانیا بسیار محبوب و مورد احترام بود و همه سبک بازی او را می‌شناختند.
تیم‌های او با دفاع چهار نفره بازی می‌کنند که در آن خطوط به هم نزدیک می‌شوند، بالا بازی می‌کنند، با شدت پرس می‌کنند، پاس‌های مستقیم رو به جلو می‌دهند و هرگز عقب نمی‌کشند. در فوتبال اسپانیا یا هر جای دیگر چنین شیوه‌ای مرسوم نبود، اما او اهمیتی نمی‌داد.
مندیلیبار به عنوان یک گزینه موقت و یک راه حل فوری به سویا پیوست اما کسی انتتظار کسب چنین نتایجی را از او نداشت.
او در مصاحبه‌ای با ال‌پائیس در سال ۲۰۲۰ به ویسنته دل‌بوسکه گفت:”من یک مربی سنتی هستم، با تبلت زیر بغلم نمی‌گردم و تمام روز را با کامپیوتر نمی‌گذرانم. در فوتبال بهترین کار، انجام ساده‌ترین کار ممکن است. سخت‌ترین کار، ساده فوتبال بازی کردن است.»
تنها دو ماه پیش، به نظر می‌رسید که او در دوران نیمه بازنشستگی خود در زادگاهش زالدیبار، در ایالت خودمختار باسک زندگی می‌کند. او از زمانی که در آوریل ۲۰۲۲ پس از تنها یک برد در ۱۲ بازی از آلاوز اخراج شد، از مربیگری دور بود.
اما زمانی که سویا در ماه مارس به دنبال سومین مربی فصل خود بود، گزینه‌های زیادی نداشت. خورخه سامپائولی دو امتیاز تا منطقه سقوط فاصله داشت، آن هم پس از شروع بد فصل تحت هدایت خولن لوپتگی.
مندلیبار با قراردادی کوتاه مدت و سه‌ماهه استخدام شد تا تیمی را که به تازگی در رقابت برای ماندن در لالیگا از ختافه شکست خورده بود و سومین شکستش در چهار بازی که در آن ۱۲ گل خورده بود را تجربه می‌کرد، نجات دهد.
ناکامی‌های تیم با نزاعی پر سر و صدا و تلخ در اتاق هیئت‌مدیره بین رئیس سابق خوزه ماریا دل نیدو همراه با سرمایه‌گذاران آمریکایی 777 Partners علیه رئیس باشگاه پپه کاسترو (که توسط پسر دل‌نیدو حمایت می‌شود) همراه بود.
مندیلیبار در پذیرش انجام ماموریت نجات در سانچس پیس‌خوان تردیدی نداشت. با این حال، هم در باشگاه و هم به لحاظ نوع بازی، تردیدهایی وجود داشت که آیا سبک «ساده» او و بازی مستقیم و با سرعت بالا، تیمی را که برای رویکرد صبورانه‌تر و مبتنی بر مالکیت توپ طبق نظر لوپتگی بسته شده است، جواب می‌دهد.
لیگ اروپا اولویت نبود- زمانی که مندیلیبار برای اولین بازی یک چهارم نهایی در اولدترافورد ترکیب ابتدایی را کاملا تغییر داد، این محرز شد چرا که اجتناب از اولین سقوط سویا در این قرن، اولویت اصلی بود.
اولویت سویا ماندن در لالیگا بود اما مندیلیبار آنها را به فینال لیگ اروپا هم رساند.
اما این ترس‌ها به سرعت با هفت امتیاز از سه بازی اول مندلیبار در لالیگا کاهش یافت. لوکاس اوکامپوس، وینگر تیم سویا، پس از پیروزی ۲-۰ مقابل کادیز، همسایه اندلسی، گفت:«ما خیلی سریع به ایده‌های مربی خو گرفتیم. این یک سبک شناخته‌شده‌تر برای سویا است؛ ما حملات زیادی انجام می‌دهیم.»
بازیکنان اعتراف کردند که با دستورات بیش از حد پیچیده سامپائولی گیج شده‌اند و اثبات آن مارکوس آکونیا، مدافع چپ‌شان بود که یک تکه کاغذ تاشده با یادداشت‌های تاکتیکی را که مربی‌اش در جریان شکست خانگی مقابل اوساسونا به زمین فرستاده بود، دور انداخت. پیش از آن، تیم سه فصل را با لوپتگی گذرانده بود که دوست داشت بازیکنانش را به شدت کنترل کند.
خارج از زمین، بازیکنان سویا آزادی بیشتری دارند. گذراندن شب قبل از بازی‌های بزرگ در هتل به پایان رسید. اما سخت‌نگرفتن همه‌چیز به این معنی نیست که سخت در زمین تمرین کار نکنید. مندیلیبار هفته‌های اول به شدت بر سر بازیکنانش فریاد زد به حدی که صدایش گرفته بود.
او خوشحال است که بازیکنانش او را “مندی” می‌نامند و در جمع‌شان صمیمی هستند. اما او به آندلس نیامده است تا دوست همه باشد- امضای چنین قرارداد کوتاه مدتی نیاز چندانی به نگرانی در مورد عواقب آن نداشت.
زمانی که یوسف ان‌نصیری به دلیل درآوردن پیراهن خود هنگام شادی پس از گل مقابل سلتاویگو با کارت زرد جریمه شد، مندیلیبار مهاجم مراکشی را “بی‌عقل” خواند. هنگامی که پاپه گه‌یه، هافبک‌شان، مقابل وایادولید به دلیل آسیب‌دیدگی مچ پا که جدی نبود، با برانکارد از زمین خارج شد، مربی او را “احمق” خطاب کرد.
همه در رختکن از صراحت او لذت نبرده‌اند. مندیلیبار درباره سوسو، بازیساز تیم، گفت:«اگر می‌خواهد بیشتر بازی کند، باید بیشتر بدود.» این بازیکن پاسخ داد:«من هرگز بازیکن دونده‌ای نبودم، الان هم دونده نخواهم شد.» این بازیکن ۲۹ ساله از آن زمان تاکنون فیکس بازی نکرده است – برایان خیل، وینگر قرضی تاتنهام که زیر نظر مندیلیبار در ایبار بازی می‌کرد، جای او را گرفته است.
مندیلیبار در قرار گرفتن در مسیر افراد با دانش سویا، از جمله مونچی، مدیر ورزشی و رئیس کاسترو، که در هر یک از شش موفقیت در جام یوفا یا لیگ اروپا در این باشگاه بوده‌اند، بسیار ماهر بوده است. قبل از بازی برگشت مقابل یونایتد، مندلیبار گفت:«من این نوع بازی‌ها را نمی‌شناسم، اما سویا راهش را بلد است.» اما او توانایی خود را نشان داده. او در اولدترافورد پس از اینکه از تیم اریک تن‌هاخ جلو افتادند، گفت:«من با شانس اینجا نیستم. من رزومه دارم.»
هنگامی که سویا ۲-۰ عقب بود، تعویض‌های مثبت او تساوی ۲-۲ را رقم زد. در بازی برگشت، عدم هماهنگی داوید دخیا و هری مگوایر با پرسینگ خوب تمرین شده و هماهنگ سویا، منجر به گلزنی‌شان شد.
سویا در نیمه اول بازی رفت نیمه نهایی خود در تورین، یوونتوس را آچمز کرده بود و واقعاً باید بیش از یک گل به ثمر می‌رساندند. پس از پایان نیمه اول، آنها برای حفظ برتری خود محتاط‌تر بودند و یووه تا دقیقه ۹۵ هرگز به نظر نمی‌رسید گل تساوی را به ثمر برساند.
پنج‌شنبه شب، سانچس پیس‌خوان از سرود «Sevilla hasta la muerte» (سویا تا پایان مرگ) پیش از بازی خود پر شده بود و شروع پر تب و تاب تیم میزبان یووه را به عقب راند. نیمه اول مطابق میل آنها رقم خورد، هیچ‌کس نمی‌خواست توپ را داشته باشد، هیچ یک از تیم‌ها زمان طولانی مالکیت توپ را نداشتند، اما توپ بیشتر در نیمه زمین یووه بود.
بعد از عبور از منچستریونایتد و یووه، حالا سویا برای کسب یک قهرمانی دیگر در لیگ اروپا، تنها رم را پیش رو دارد.
درام پایانی پس از نیمه اول ادامه یافت. زمانی که دوشان ولاوویچ، تنها چند ثانیه پس از ورود به زمین گلزنی کرد، سکوت حاکم شد، اما سر و صدا خیلی زود به ورزشگاه بازگشت. آکونیا و اریک لاملا در نیمه زمینِ یووه توپ را به دست آوردند –اتفاقی کلیدی برای مندیلیبار- و توپ به دست سوسو افتاد که با یک ضربه مهار نشدنی از فاصله ۲۰ متری گلزنی کرد.
قبل از شروع وقت اضافه، مندیلیبار وسط بازیکنان ایستاده بود و دستورات ساده اما مستقیم را می‌داد. آنها همان کار را کردند، از سانتر خیل برای لاملا- یک تعویضی دیگر- و یک ضربه سر. دو بازیکن با استعداد اما ناهماهنگ برای گل پیروزی با هم همکاری کرده بودند، نمونه‌ای دیگر از اینکه مندیلیبار چگونه دستورات خود را به تیم منتقل می‌کند.
مندیلیبار علاقه زیادی به آمار در فوتبال ندارد و در طول ۱۲۰ دقیقه، یووه با گل‌های مورد انتظار ۱.۶۵ نسبت به ۱.۳۶ سویا، بهتر بود اما سویا شوت‌های بیشتر (۲۸ به ۱۷) ضربات در چارچوب بیشتر (۱۰ به ۷)، کرنرهای بیشتر (۱۸ به ۹) و سانترهای بیشتری (۱۷ به ۸) نسبت به حریف خود ثبت کرده بود. این مندی‌بال بود و داشت جواب می‌داد.
او گفت:«ما تلاش کردیم به شیوه خودمان بازی کنیم، در حمله، نزدیک به منطقه آنها بازی کردیم. ما می‌دانستیم که آنها می‌توانند در نیمه دوم برای ما مشکل ایجاد کنند، اما باید به کاری که انجام می‌دهیم پایبند باشیم، باید ادامه می‌دادیم، نمی‌توانیم حملات را متوقف کنیم.»
رویکرد ساده در لالیگا نیز کارساز بوده است. سویا در ۸ بازی تحت هدایت مندیلیبار، بیش از هر تیم دیگری (19)، از جمله بارسلونا قهرمان (۱۷) امتیاز کسب کرده است. بنابراین به جای مبارزه برای بقا، آنها می‌توانند هفتم شوند و فصل بعد به لیگ اروپا برگردند.
اما آنها چیزهای بیشتری می‌خواهند – با قهرمانی در رقابت‌های امسال، آنها در لیگ قهرمانان سال آینده حضور خواهند داشت و مقابل رم در بوداپست شانس دارند؛ با این ذهنیت که لیگ اروپا تخصص آنهاست.
اتلتیک از مندیلیبار پس از پیروزی مقابل یوونتوس پرسید که اکنون چه احساسی دارد، پس از اینکه در سفر طولانی‌اش در فوتبال، منچستریونایتد و یوونتوس را شکست داده و در فینال اروپایی مقابل رم با مربیگری ژوزه مورینیو، که به هفتمین فینال اروپایی‌اش رسیده، بازی خواهد کرد.
مندلیبار گفت:«این جایزه برای مربی‌ای است که همیشه مربی تیم‌هایی بوده است که همیشه برای جوایز دیگری می‌جنگند. این نشان می‌دهد که مربیان بیشتری وجود دارند که اگر تیم‌های بهتری داشته باشند، می‌توانند کارهای بزرگی انجام دهند. این یک جایزه برای همه ما مربیانی است که در تیم‌هایی که از لحاظ تئوری کوچکتر هستند، سخت کار کرده‌ایم.»
پاسخی ساده بود، اما هرکسی نمی‌توانست این تیم سویا را به این سرعت و به طور کامل متحول کند.
تیم فوتبال سویا با کسب شش مقام قهرمانی در لیگ اروپا رکورددار این تورنمنت اروپایی می باشد . گویا موفقیت در این جام بصورت قانون نانوشته ای برای این باشگاه درآمده است . ظاهراً حتی با تغییر مربی هم موفقیت در لیگ اروپا برای تیم سویا رویدادی تکرارشدنی است. تقریبا معادل موفقیت های قوهای سفید مادرید در لیگ قهرمانان اروپا. خوزه لوییس میندیلیبار سرمربی سویا واجد همان خصوصیاتی است که من به تفصیل در دیدگاهم راجع به مطلب سن مربیان در سایت هفت یک به آن پرداخته ام. برای جلوگیری از بیان تکرار مکررات در صورت تمایل به مطلب مورد اشاره مراجعه شود.