چرا حکومتِ نظامی آرژانتین مانع انتقال مارادونا به انگلیس شد؟
هفت‌یک- اینکه یک باشگاه میانه جدولی از یورکشایر خواهان جذب دیه‌گو مارادونا باشد، کمی بعید به نظر می‌رسد. اما دو باشگاه؟ با این حال این واقعیتی است که در زمان سلطه آرژانتین بر فوتبال جهان برای کسی که احتمالا بزرگترین فوتبالیست تاریخ است، وجود داشت. شفیلد یونایتد و لیدز یونایتد دو باشگاهی بودند که علاقه شدیدی به جذب مارادونا داشتند. این دو پیشنهاد با تقریبا یک دهه فاصله مطرح شد اما در نهایت یک نتیجه به دنبال داشت. هیچ تفاهمی صورت نگرفت و مارادونا هرگز پیراهن آنها را بر تن نکرد.
با این حال تصور کنید که چنین اتفاقی رخ می‌داد. تاثیر احتمالی مارادونای نوجوان در بِرَمِل‌لِین مطمئنا بی‌اندازه بود اگر هری هَزلِم، سرمربی تیم، می‌توانست بازیکن مدنظرش را پس از سفر استعدادیابی که در هفته‌های پس از اولین قهرمانی آرژانتین در جام جهانی داشت، به خدمت بگیرد. اتفاقی مشابه در تابستان 1987 در اِلَندرود رخ داد و پیشنهاد جسورانه‌ای برای انتقال جذاب‌ترین دارایی دنیای فوتبال به انگلیس مطرح شد.
مارادونا یک سال پیش از آن تقریبا به تنهایی توانسته بود آرژانتین را به دومین قهرمانی جام جهانی برساند اما بیل فودربی، مدیر بلندپرواز لیدز در آن زمان، ناامید نبود. او احساس می‌کرد که ممکن است این انتقال انجام شود؛ حتی با این که بیلی برمنر، سرمربی وقت باشگاه، به اندازه او خوش‌بین نبود.
وقتی خبرنگاری از فودربی پرسید که واکنش برمنر نسبت به مذاکره با مدیر برنامه‌های مارادونا چه بود، او با صورتی خشک و بی‌روح پاسخ داد:” خب از این نظر، بیلی واقعا از شنیدن این خبر از خوشحالی شیرجه نزد.” احتیاط برمنر آگاهانه بود. انتقالی که لیدز حس می‌کرد می‌تواند با قیمتی حدود 5 میلیون پوند انجام به سرانجام برساند و بودجه آن هم در نهایت توسط اسپانسرها فراهم شد، به معنای ادامه حضور مارادونا در ناپولی بود.
فودربی سال گذشته درگذشت. اما او همیشه علیه کسانی که احساس می‌کردند این پیشنهاد- که در صفحه اول روزنامه محلی عصر منتشر شد تا عموم مردم را مبهوت کند- چیزی جز یک دغل بازی نبود، موضع داشت. او گفت:” هیچ حیله‌ای در کار نبود. به هیچ وجه.” بنابراین این دو باشگاه دسته دومی یورکشایر تا چه اندازه به جذب یکی از بزرگترین بازیکنان تاریخ فوتبال نزدیک بودند؟ اتلتیک تصمیم گرفته درباره این موضوع اطلاعاتی کسب کند.
***
آرژانتین، سال 1978. جام جهانی‌ای که در آن زمان به عنوان یکی از پر رنگ و لعاب‌ترین‌ها در تاریخ طولانی این مسابقات به حساب می‌آمد، با قهرمانی کشور میزبان به پایان رسید. پیروزی 1-3 برابر هلند پس از وقت اضافه، شادی را به خیابان‌های بوئنوس آیرس برد و ماریو کمپس را به بازیکن محبوب ملت تبدیل کرد. آرژانتین در قله جهان نشسته بود و حتی فوتبال انگلیس که در گذشته بسیار تنگ نظر بود، نتوانست از این موضوع عبور کند.
به نظر می‌رسید که سرمایه بسیاری در راه است. و شفیلد یونایتد که یک سال پس از حضور رضایتخش در لیگ دسته اول به دسته دوم برگشته بود، به لطف دیدگاه درست هزلم، در راس این صف قرار داشت. جان گارِت، مورخ باشگاه شفیلد یونایتد، این داستان را نقل می‌کند. او به اتلتیک می‌گوید:” سه باشگاه آماده اعزام بودند. یونایتد، تاتنهام و آرسنال. و آرسنال در لحظه آخر کنار کشید و جایگاه تری نیل به تونی پریچت ( خبرنگار استار شفیلد یونایتد که به مدت 30 سال اطلاع رسانی درباره این باشگاه را بر عهده داشت) رسید.
مارادونا در کنار گروه موسیقی انگلیسی کوئین
او به هری هزلم و جان هسل، مدیر تیم، پیوست و کیث برکینشاو (سرمربی تاتنهام) و تمام اعضای این باشگاه نیز حاضر بودند. جام جهانی نشان داده بود که بازیکنانی با استعدادهای باورنکردنی در آرژانتین هستند و هر دو باشگاه می‌خواستند از این فرصت استفاده کنند.
ریکی ویا و اوسی آردیلس قرار بود مدنظر شفیلد یونایتد باشند اما به هر دلیلی تغییراتی در برنامه آنها در این پرواز پیش آمد. شاید فهمیدن این موضوع بود که تاتنهام نیز خواهان آنهاست و دست بالاتر را دارد چرا که می‌تواند امکان حضورشان در لیگ دسته اول را فراهم کند. در هر حال، آردیلس و ویا در نهایت به تاتنهام پیوستند و شفیلد یونایتد هم به دنبال انتقال‌های خودش رفت.”
تاتنهام که چند ماه قبل توانسته بود با پشت سر گذاشتن برایتون، رده سوم و آخرین جایگاه صعود را به لطف تفاضل گل از آن خود کند، از کارش در آمریکای جنوبی راضی بود. آنها دلیل خوبی نیز برای این رضایت داشتند چرا که ویا و آردیلس به بازیکنان بسیار محبوبی در وایت هارت لین تبدیل شدند. نقطه ناامید کننده برای شفیلد یونایتد اینجا بود که دو بازیکن قهرمان جام جهانی به تیم رقیبی پیوسته بودند که حالا در یک دسته بالاتر بازی می‌کرد و از این موضوع عصبانی شدند که حتی پیش از پرواز آنها نیز انتقال چند بازیکن آرژانتینی نهایی شده بود.
الکس سابه یا(توضیح مترجم:سرمربی آرژانتین در جام جهانی 2014 برزیل که با تیمش نایب قهرمان شد)، هافبک ریورپلاته، به عنوان استعدادی شناخته شد که قادر بود در باشگاهی که به تازگی در رده دوازدهم دسته دوم قرار گرفته بود، منبع الهام بخشی برای صعود باشد. شرایط پدرو ورده، مهاجم توانا با تجربه حضور در اروپا، نیز شرایط مشابهی داشت که پیش از این در اسپانیا بازی کرده بود که این روزها در انگلیس بیشتر به عنوان دایی خوان سباستین ورون شناخته می‌شود.
هزلم عاشق چیزی شد که از بازیکنی 17 ساله دید که پیش از آن دو فصل در آرژانتینوس جونیورز بازی کرده بود. او گفت:”من او را می‌برم.” پس از مذاکرات بعدی با هیئت مدیره یونایتد، توافقی برای قیمت 150 هزار پوند انجام شد. به نظر می‌رسید که دیه‌گو آرماندو مارادونا قرار است بازیکن شفیلد یونایتد باشد.
با این حال چند ساعت بعد شرایط با ضربه‌ای که به در اتاق سرمربی خورد کاملا تغییر کرد. یکی از اعضای حزبی که اداره کشور را در دست داشت آنجا ایستاده بود- در آن زمان آرژانتین پس از یک کودتا به دست دیکتاتوری نظامی اداره می‌شد. او اعلام کرد که حاکمیت در جریان قیمت بالای پرداختی شفیلد یونایتد برای مارادونا هست و به هزلم گفت که مبلغی مشابه باید به این حزب پرداخت شود تا ارتش اجازه ترک کشور را به این بازیکن بدهد.
گارت اضافه می‌کند:” مسئله پول نبود. مشکلاتی که پیش آمد به این دلیل بود که ناگهان همه چیز سیاسی شد. رشوه دادن به افراد برای جذب یک بازیکن چیزی نبود که شفیلد یونایتد بخواهد خودش را در آن دخیل کند. این باعث ناراحتی مدیران شد.
بنابراین در آخر باشگاه از این معامله خارج شد. البته که داستان پس از آن به این شکل روایت شد که یونایتد نتوانسته مارادونا را به خدمت بگیرد چون قادر به پرداخت مبلغ انتقال نبوده و در عوض سابِیا را جذب کرده است. اما این چیزی نبود که رخ داد. آن پول حتی برای یک بازیکن 17 ساله در آن زمان نیز موجود بود و شفیلد یونایتد آماده بود تا قمار کند. این واقعا داستانی جذاب است.”
برخلاف تاتنهام، هجوم شفیلد یونایتد به بازار آرژانتین جواب نداد. سابیا به لطف ظاهر، دیدگاه و تکنیک بالایش که باعث شده بود هشت بازی ملی داشته باشد، در بین هواداران محبوب شد. اما تیم هزلم در آخر فصل 79- 1978 سقوط کرد و سابیا یک سال بعد با قراردادی به ارزش 400 هزار پوند به لیدز پیوست.
در همین حال ورده نیز 12 ماه پس از سابیا به این تیم پیوست و دوران ناامید کننده‌ای در برمل‌لین داشت و پیش از بازگشت به خانه در 10 بازی تنها 3 گل به ثمر رساند. پس از یک سقوط دیگر در سال 1982 به آخرین لیگ حرفه‌ای انگلیس، احساس “چه می‌شد اگر… ؟” درباره تلاش بی سرانجام برای جذب مارادونا بیش از پیش شدت گرفت.
مارادونا در سال 1986 در دیدار بزرگداشت اوسوالدو آردیلس با پیراهن تاتنهام به میدان رفت.
هواداران لیدز پس از علاقه 9 سال بعد باشگاه‌شان به مارادونا هرگز چنین حسی نداشتند چون پیشنهاد آنها بیشتر خیالی به نظر می‌رسید. مارادونا نه تنها پس از رساندن ناپولی به اولین قهرمانی سری A در چند هفته پیش از آن در جنوب ایتالیا ستایش می‌شد بلکه لیدز در 5 سال پیش از آن در دسته دوم بود. هواداران بدبین می‌پرسیدند که چرا مارادونا باید به چنین قدم رو به عقبی حتی فکر کند؟
با این حال فودربی نگران نبود. جلسه‌ای با مدیر برنامه مارادونا در لندن ترتیب داده شد و در آنجا اعلام شد که این انتقال بین 5 تا 6 میلیون پوند خواهد بود. پس از آن مذاکرات به مارادونا واگذار شد که به فودربی گفت برای یک فصل دیگر با ناپولی توافق کرده و از لیدز بازدید خواهد کرد.
فودربی در این مقطع به اندازه‌ای به انجام این انتقال امیدوار بود که حتی با شورای شهر تماس گرفت تا بتواند سالنی را اجاره کند که حامیان مالی برای ملاقات با مارادونا حضور پیدا کنند. دان واترز، دبیر بخش فوتبال روزنامه یورکشایر اونینگ پست، داستان علاقه لیدز را منتشر کرد. او در این باره اظهار داشت:” بیل یک روز ساعت دو ظهر با من تماس گرفت و گفت لیدز با مدیر برنامه مارادونا برای جذب او صحبت کرده است. اولین واکنش من این بود که گفتم چه گفتی؟ با این حال بیل مطمئن بود و من با مدیرانم حرف زدم. آخرین نسخه روز برای چاپ رفته بود اما این تصمیم گرفته شد که نسخه ویژه چاپ کنیم. ما نمی‌خواستیم این داستان در جای دیگری منتشر شود.”
واترز در پاسخ به این سوال که آیا احساس می‌کند لیدز واقعا قصد جذب مارادونا را داشت می‌گوید:” فودربی واقعا باور داشت که چنین شانسی دارد. او تاجری عالی بود و از بسیاری جهات رویای خبرنگاری داشت. او ارزش تبلیغات را می‌دانست و می‌خواست نام لیدز یونایتد در روزنامه‌های محلی باشد.”
با این حال در آن زمان حتی فودربیِ بسیار خوش‌بین نیز مجبور شد شکست را بپذیرد. مدیر سابق یونایتد در هنگام صحبت با من در یک عصر سال 2010 در هاروگیت به من گفت:” شرایط خوب پیش نرفت. این واقعا ناراحت کننده بود چون می‌توانست برای لیدز یونایتد عالی باشد. اما حتی با اینکه معامله انجام نشد، باز هم تبلیغات زیادی برای ما داشت که من باور دارم در تولد دوباره چند سال بعد باشگاه تحت مدیریت هاوارد ویلکینسون نقش داشت.” دو تلاش برای انتقال بهترین بازیکن جهان به یورکشایر و دو سرنوشت متفاوت که در این میان سهم شفیلد یونایتد برای سوگواریِ “چیزی که از دست رفت” بیشتر است.