آیا مدیر ورزشی موقت آرسنال می‌تواند جای اِدو را پر کند؟
هفت‌یک- اِدو پس از چندین سال همکاری نزدیک، در نهایت به معاونش، جیسون آیتو، گفت که زمانش رسیده از دفتر باشگاه آرسنال در «لندن کولنی» بیرون بیاید.
آیتو معمولاً جزو اولین کسانی بود که به زمین بازی می‌رسید و به عنوان آخرین نفر آنجا را ترک می‌کرد. اما اِدو می‌خواست او تغییر محیط را تجربه کند.
مدیر ورزشی سابق آرسنال به اتلتیک گفت: «یک بار به او گفتم: «جیسون، لطفاً از دفتر برو بیرون!» این کار برای پیشرفت خودش بود. به او گفتم: «برو بیرون، با مردم ملاقات کن، تماس بگیر، روابط بساز.»
این گام بعدی اِدو برای آماده‌سازی آیتو- و آرسنال- برای زمانی بود که او دیگر در باشگاه نخواهد بود.
اِدو می‌گوید:«از روزی که رسیدم، احساس کردم باید کسی را آماده کنم تا اگر روزی از اینجا رفتم، جایم را پر کند. فکر می‌کنم این کار منصفانه‌ای برای باشگاه است- همین کار را در کورینتیانس و تیم ملی برزیل هم کردم. باید کسی باشد که تمام اطلاعات داخلی و خارجی را درک کند، و احساس کردم جیسون همان فرد است. این را داخل باشگاه به همه هم گفته‌ام.»
آمادگی اِدو نتیجه داده است. از زمان استعفای او در ماه نوامبر، آیتوی 39 ساله، به عنوان مدیر ورزشی موقت آرسنال، جایگزین او شده است. در حالی که آرسنال قصد دارد فرآیند استخدام گسترده‌ای راه بیندازد، او به احتمال زیاد حداقل تا تابستان در این سِمت باقی خواهد ماند- و بسیاری او را کاندیدای اصلی برای تصدی دائمی این نقش می‌دانند.
این، پیشرفت چشمگیری برای فردی است که تا همین اواخر در خارج از زمین بازی آرسنال چندان شناخته‌شده نبود. او بدون شک شهرت اِدو، بازیکن سابق و ملی‌پوش برزیلی را ندارد- اما بسیاری از کسانی که با او کار کرده‌اند، معتقدند که او شایستگی لازم را دارد.
اِدو می‌گوید: «ببینید، مردم به فرصت نیاز دارند. یادتان هست وقتی من اینجا آمدم، می‌گفتند من تجربه اروپایی ندارم. باشگاه این فرصت را به من داد و من نشان دادم که می‌توانم این کار را انجام دهم. معتقدم کسی را آماده کرده‌ام تا این مسئولیت را بر عهده بگیرد-اما مردم به فرصت نیاز دارند.»
***
گرچه بسیاری از هواداران آرسنال به‌تازگی با آیتو آشنا شده‌اند، او بیش از یک دهه است که در این باشگاه حضور دارد. حرفه او در بخش خرید بازیکن و مسئولیت‌های فنی باشگاه نوریچ سیتی و تیم توسعه باشگاه آمریکایی «شیکاگو اینفرنو» آغاز شد.
مسیر حرفه‌ای آیتو زمانی تغییر کرد که اِدو در سال 2019 به عنوان مدیر فنی به آرسنال پیوست.
بسیاری عملکرد ادو به عنوان مدیر ورزشی را یکی از عوامل اوج‌گیری آرسنال در سال‌های اخیر می‌دانند.
اِدو می‌گوید:«سابقه همکاری‌اش با من عالی بود. یادم می‌آید وقتی رسیدم، او در بخش استعدادیابی کار می‌کرد. وقتی آمدم، سعی کردم با افراد صحبت کنم- یعنی مصاحبه کنم، ببینم چه احساسی دارند، در مورد آینده چه فکری می‌کنند و در باشگاه چه اهدافی دارند.
و وقتی با جیسون شروع به صحبت کردم، با خودم احساس کردم: «وای، این پسر پتانسیل خاصی دارد.» رفتارش، گفتارش، اشتیاقش برای کمک به باشگاه و پیشرفت حرفه‌ای‌اش، همه چیزش خاص بود.
هر چیزی که از او خواستم- کمک در ارتباطات، ارائه‌ها، تحقیقات- مهارت انجامش را داشت. او در فوتبال افراد زیادی را می‌شناسد. بسیار باهوش است و توانایی پیدا کردن راه‌حل را دارد.»
آیتو که به‌راحتی به زبان پرتغالی صحبت می‌کند- همسرش برزیلی است- با اِدو رابطه خوبی برقرار کرد.
با این حال، اِدو متوجه نوعی تنش میان تحلیلگرانی مثل آیتو و بخش سنتی استعدادیابی به سرپرستی فرانسیس کاخیگائو و پیتر کلارک شد.
آرسنال از قبل به‌دنبال مدرن‌سازی تیم بازیک‌یابی بود که در دوران آرسن ونگر شکل گرفته بود- ایوان گازیدیس نظارت خرید شرکت تحلیل داده «اِستَت‌دی‌ان‌ای» را در سال 2012 بر عهده داشت. بخشی از مسئولیت اِدو حرکت به‌سوی مدلی چابک‌تر و یکپارچه‌تر بود: تیمی کوچک‌تر که به‌شکلی تعاملی‌تر و جامع‌تر کار کند.
این کار از نظر مالی هم به نفع آرسنال بود. هنگام شیوع کرونا در سال 2020، بیشتر تیم استعدادیابی باشگاه اخراج شدند. این فرآیندی دردناک بود که خروج غیرمنتظره کارکنان برجسته‌ای مانند کلارک، کاخیگائو و برایان مک‌درموت را به همراه داشت.
آیتو یکی از معدود افرادی بود که حفظ شد. بسیاری از اخراج‌شدگان او را مقصر می‌دانستند. اما اِدو آماده است تا مسئولیت این موضوع را بپذیرد. او توضیح می‌دهد: «وقتی آمدم، متوجه شدم که چیزی باید اصلاح شود.»
آیتو بدون شک یکی از برندگان این تغییرات بود. اِدو می‌گوید: «مسئولیت بیشتری به جیسون دادم. او به من نزدیک‌تر شد و هر بار که کاری از او خواستم، مختصر و مفید انجام داد. او واقعاً مصمم بود تا توانایی‌اش را به من نشان دهد. هرچه مسئولیت بیشتری به او می‌دادم، بیشتر تحویل می‌داد.
مسئولیت ساختار جدید و تیم جذب بازیکن را به جیسون واگذار کردم. او شروع به مصاحبه با افراد، ارائه پیشنهاد و توصیه کرد. ما تیم را با هم ساختیم و جیسون تقریباً کل فرآیند را رهبری کرد- من فقط تصمیمات نهایی را می‌گرفتم.»
تیم اولیه شامل آیتو، تالی کابرن – متخصص داده، مارک کرتیس – تحلیلگر، و بن ناپر- مدیر بخش انتقالات بود. این گروه «بخش اطلاعات فوتبالی» نامیده شد. بعدها، جیمز الیس از فولام برای هدایت بخش استعدادیابی بریتانیا به تیم اضافه شد. هیچ‌کدام از این افراد آدم‌های مشهوری نبودند، اما برای اِدو مهم نبود.
یکی از کارکنان آرسنال به شرط ناشناس ماندن برای حفظ کارش می‌گوید: «روش اِدو در ساخت تیم‌ها بر اساس مجموعه مهارت‌ها و شخصیت افراد است، نه تجربه و شهرت.»
آیتو به‌عنوان معاون اِدو، نقش هماهنگ‌کننده جذب بازیکن را بر عهده گرفت. اِدو می‌گوید: «او خیلی خوب عمل کرد. بعداً به او گفتم: «تو همچنان مسئولیت بازیکن‌یابی را بر عهده خواهی داشت، اما می‌خواهم به من نزدیک‌تر باشی و مسئولیت بیشتری در زمینه نقل و انتقالات، تماس‌ها و روابط داشته باشی.»
وقتی اِدو در نوامبر 2022 به سِمت اولین مدیر ورزشی باشگاه ارتقا یافت، از آرسنال خواست که جیسون آیتو را به‌عنوان معاون مدیر ورزشی منصوب کند. «به این ترتیب او ارتباط بیشتری با آکادمی، دپارتمان بازیکنان قرضی و استعدادیابی پیدا می‌کرد و تقریباً در همه امور به من کمک می‌کرد.» آیتو اغلب به‌جای اِدو در رویدادهای باشگاه، شامل تیم اول، آکادمی و تیم زنان حاضر می‌شد.
نقش‌های دپارتمان «اطلاعات فوتبال» طی این بازسازی تثبیت شدند: الیس به سرپرست بازیکن‌یابی ارتقا یافت و کرتیس به‌عنوان معاون مستقیم او منصوب شد. پس از اینکه ناپر برای تصدی پست مدیر ورزشی به نوریچ رفت، سم هِیبال وظیفه مدیریت بازیکنان جوان و قرضی را بر عهده گرفت.
می‌گویند آیتو منصف است، اما در مواقع لازم توانایی برخورد قاطع را دارد. او «فردی اهل برنامه» است- کسی که به جمع‌آوری ایده‌ها باور دارد. اگر لازم باشد افراد را در موقعیت‌های ارشد به چالش بکشد، انجامش می‌دهد.
اِدو با گسترش نقش خود، آیتو را تشویق کرد که با مدیر برنامه‌ها، خانواده‌ها و باشگاه‌ها صحبت کند. او می‌گوید: «جیسون در ارتباط با افراد واقعاً خوب است. بارها درباره اهمیت ایجاد روابط انسانی برای مدیر فنی یا مدیر ورزشی صحبت کردیم.»
اعتماد ادو به آیتو باعث شده بود تا او در بیشتر سفرها همراه مدیر ورزشی وقت توپچی‌ها باشد.
وقتی اِدو برای ملاقات با باشگاه‌ها یا بازیکنان سفر می‌کرد، اغلب آیتو را با خود می‌برد. روش اِدو در زمینه نقل و انتقالات به این صورت بود که ابتدا تیم اطلاعات فوتبالی ارتباط اولیه را برقرار می‌کردند و قبل از ورود مدیر ورزشی در مراحل نهایی معامله، روابط را شکل می‌دادند. آیتو بخش عمده‌ای از کارهای اولیه برای جذب کای هاورتز از چلسی را انجام داد؛ او و کرتیس در فرآیند جذب یورین تیمبر همکاری نزدیکی داشتند.
در طول دوران حضور اِدو در آرسنال، دو بار پیش آمد که متخصص عملیات فوتبال برای کمک به جزئیات مذاکرات و قراردادها حضور نداشته باشد. حُس فَهمی در نوامبر 2020 و تنها چند ماه پس از خروج رائول سانیِهی، رئیس فوتبال، آرسنال را ترک کرد. سپس بعد چندین ماه فاصله، ریچارد گارلیک از لیگ برتر به آرسنال پیوست تا این مسئولیت را برعهده بگیرد.
به‌طور مشابه، وقتی گارلیک در تابستان امسال به سمت مدیرعامل ارتقا یافت، آرسنال مجبور شد تا اکتبر صبر کند تا جیمز کینگ را به‌عنوان مدیر جدید عملیات فوتبال منصوب کند.
در نتیجه، آیتو به‌عنوان دست راست اِدو مسئولیت بیشتری بر عهده گرفت. اِدو در این تابستان از حمایت گارلیک و همچنین تیم‌های حقوقی و مالی آرسنال برخوردار بود- اما آیتو به‌شدت درگیر جزئیات مذاکرات بود. او به خاطر یافتن راه‌حل در مذاکرات پیچیده جذب ریکاردو کالافیوری مشهور است. او زبان اسپانیایی خود را تقویت کرده و همچنین در مذاکرات جذب میکل مرینو مشارکت داشت.
اِدو می‌گوید: «جیسون نزدیک‌ترین فرد من بود، اطلاعات را جمع‌آوری و دسته‌بندی می‌کرد. ما ایده‌ها و مذاکرات را به اشتراک می‌گذاشتیم. او واقعاً خیلی کمک کرد.»
با افزایش تجربه آیتو، مسئولیت‌هایش گسترده‌تر شدند. او و الیس، رئیس بخش بازیکن‌یابی، همکاری نزدیکی در جذب تامی ستفورد از آژاکس داشتند که قرار بود به عنوان دروازه‌بان آکادمی فعالیت کند.
تیم «اطلاعات فوتبالی» اکنون در بخش استعدادیابی زنان نیز فعال است- و آیتو در کنار کلر ویتلی، مدیر تیم فوتبال زنان آرسنال، در فرآیند جذب سرمربی جدید تیم زنان هم مشارکت داشته است. این فرآیند هنوز ادامه دارد و هنوز جایگزینی برای یوناس ایدوال، که در اکتبر این سمت را ترک کرد، معرفی نشده و رنه اسلِگِرز همچنان به‌طور موقت این مسئولیت را بر عهده دارد.
***
از زمانی که آیتو به‌عنوان مدیر ورزشی موقت منصوب شد، تمرکز او عمدتاً بر حمایت از تیم اول مردان معطوف شده است.
این اقدامی منطقی است. زیرساختی که اِدو ایجاد کرد، موجب شد باشگاه در بخش‌های مختلف به‌خوبی سازماندهی شود. افرادی مانند جیمز الیس، پر مرتساکر و لی هِرون تجربه قابل توجهی در مدیریت آکادمی دارند. کلر ویتلی و جودی تیلور، مدیر اجرایی خدمات فوتبال، مسئولیت تیم زنان را بر عهده دارند. به این ترتیب، آیتو می‌تواند بر مسائل فوری مانند جذب بازیکنان تیم اول تمرکز کند.
در ماه نوامبر، آیتو به همراه میکل آرتتا، ریچارد گارلیک و تیم لوئیس، نایب‌رئیس اجرایی، به لس‌آنجلس سفر کرد تا در مذاکرات با مالکان آرسنال درباره استراتژی باشگاه شرکت کند. آیتو در آمریکا عملکرد خوبی داشت؛ باشگاه از این لحاظ مشکل ندارد که او بخواهد تا تابستان در این سمت باقی بماند. اِدو نمی‌تواند تا شش ماه نقش جدیدی را بر عهده بگیرد و این احتمال وجود دارد که استخدام هر نامزد خارجی برای سمت قبلی او نیز نیازمند زمان مشابهی باشد.
آیتو در این مدت فرصتی برای تأثیرگذاری دارد. البته که در مقایسه با اِدو تجربه و شهرت کمتری دارد. آرسنال به‌وضوح از موقعیت اِدو به‌عنوان بازیکن سرشناس سابق بهره می‌برد؛ این جایگاه به او کمک می‌کرد تا روابطی بسازد و گاهی معاملات را نهایی کند.
آیتو نماد تداوم است. درحالی‌که آرسنال هنوز در حال پیشرفت است، فرآیند جذب بازیکنان طی پنج سال گذشته موفق بوده است. اِدو نظارت جامعی بر نحوه شناسایی و جذب بازیکنان در آرسنال داشته است، از تیم‌های زیر ۸ ساله‌ها گرفته تا تیم‌های اول مردان و زنان. درک آن‌ها از بازار به بهترین سطح خود در سال‌های اخیر رسیده است.
باشگاه گاهی تا دو سال جلوتر برنامه‌ریزی می‌کند. ادامه فعالیت آیتو در این سمت به آرسنال این امکان را می‌دهد که آن برنامه‌ها به نتیجه برسند. یک انتصاب جدید ممکن است بخواهد همه چیز را از ابتدا شروع کند. شهرتی که آیتو در بیرون از باشگاه کم دارد، در داخل جبران می‌کند. آرسنال با ارتقای گارلیک به مدیرعامل نشان داده که آمادگی ارتقای نیروهای داخلی را دارد.
سؤال کلیدی این است که آیا آیتو توانایی لازم برای متقاعد کردن هیئت‌مدیره جهت حمایت از ایده‌های بخش «اطلاعات فوتبالی» را دارد یا نه. آرسنال به دنبال افزایش جذب بازیکنان جوان است تا بازگشت سرمایه بالقوه از طریق بازار نقل و انتقالات را افزایش دهد- اما چنین برنامه‌هایی نیازمند سرمایه‌گذاری است.
یکی دیگر از روابط حیاتی، رابطه بین مدیر ورزشی و سرمربی خواهد بود. انتظار می‌رود که آرتتا در فرآیند جذب بازیکن نقش قابل‌توجهی داشته باشد. همکاری میان آرتتا و اِدو سنگ‌بنای احیای آرسنال در سال‌های اخیر بوده و باشگاه می‌داند که این انتصاب را باید به درستی انجام دهد.
ادو رابطۀ بسیار خوبی با آرتتا داشت؛ رابطه‌ای که آیتو برای موفقیت ماندن در پست مدیر ورزشی آرسنال به آن نیاز دارد.
اِدو و آرتتا غالباً در جلسات خصوصی صحبت می‌کردند، اما آیتو و آرتتا در جلسات برنامه‌ریزی تیم با یکدیگر تعامل داشتند. آیتو که رابطه‌ای قوی با اِدو ساخت، اکنون باید همین کار را با سرمربی انجام دهد.
گرچه نامزدهای خارجی مانند روبرتو اولابه از رئال سوسیداد و دن اشورث، مدیر سابق برایتون، نیوکاسل و منچستریونایتد برای این پست نامزد شده‌اند، اما آرتتا ممکن است ترجیح دهد آیتو انتخاب شود. استخدام نامزدی جوان‌تر، نه‌تنها تداوم پروژه‌های قوی را تضمین می‌کند، بلکه اقتدار سرمربی بر امور فوتبالی را به طور مؤثری تقویت خواهد کرد.
اُلابه و اشورث هر دو گزینه‌های منطقی هستند- مرد اسپانیایی برای آرسنال و آرتتا شناخته‌شده است، چرا که با آن‌ها بر سر بازیکنانی مانند مرینو و کیه‌ران تیرنی مذاکره کرده است. خروج سریع اشورث از منچستریونایتد ممکن است باعث تردید آرسنال شود، اما این واقعیت که او دوست صمیمی و همکار سابق گارلیک است، به نفع او است.
این احتمال وجود دارد که آرسنال به انتصاب فردی مانند اشورث به‌عنوان مدیر ورزشی- نقشی کلان با تمرکز بر استراتژی کلی ورزشی- فکر کند و در عین حال، آیتو را به‌عنوان «مدیر فنی» حفظ کند تا مسئولیت جذب بازیکنان و برنامه‌ریزی تیم را بر عهده داشته باشد.
این دوره موقت قبلاً به آیتو کمک کرده که شهرت بیشتری به دست آورد. اگر او در آرسنال موفق نشود، احتمالاً در باشگاه‌های دیگر فردی پرتقاضا خواهد بود. اما جذاب‌ترین فرصت در همان باشگاهی است که یک دهه در آن خدمت کرده است.
وقتی صحبت از متقاعد کردن آرسنال- و آرتتا- می‌شود، بهترین کار آیتو این است که یکی از اهداف ارزشمند سرمربی را جذب کند. هیچ چیز برای یک مربی ارزشمندتر از این نیست که بازیکنی را که می‌خواهد به دست آورد. آیتو، چه در ژانویه و چه برای انتقالی در تابستان، احتمالاً حدود شش ماه وقت دارد تا توانایی خود را در نهایی کردن معاملات نشان دهد.