درسی که روبرتو مارتینز یاد نگرفت؛ نیمکتنشین کردن رونالدو آخر دنیا نبود
هفتیک- در سریال لاست عدهای از جزیرهنشینها باور داشتند که اگر هر 108 دقیقه یکبار ارقامی را وارد کامپیوتر نکنند و دکمهی “اجرا” را فشار ندهند، اتفاق بدی رخ خواهد داد. این ارقام (4، 8، 15، 16، 23 و 42) اجزای معادلهی روز رستاخیز هستند که توسط ریاضیدان ایتالیایی یعنی انزو والنزتی ارائه شده است. روبرتو مارتینز درحالی پا به این یورو گذاشت که گویی پشت یک کامپیوتر نشسته است و منتظر است تا پیش از شروع هر بازی شمارهی 7 را در آن وارد کند و دکمه را فشار دهد، وگرنه دنیا به آخر خواهد رسید.
اطمینان از اینکه با کنار گذاشتن کریستیانو رونالدو از ترکیب یازده نفرهی ابتدایی نیز خورشید همچنان به درخشش خود ادامه خواهد داد، احتمالا باعث تغییر تصمیم مارتینز نمیشد. در این یورو تنها گلر آنها یعنی دیوگو کاستا بود که دقایق بیشتری را نسبت به رونالدو بازی کرد. مارتینز ایمان خود به رونالدو را حفظ کرد حتی وقتی او نمیتوانست دروازهبان جمهوری چک یعنی ییندریش اِستانییک را شکست دهد، گلری که زمانی در تیم هایدیونایتد در دستهی هفتم فوتبال انگلیس بازی میکرد. رونالدو مقابل ترکیه نیز به میدان رفت و در برابر گلر دوم این تیم یعنی آلتای باییندیر نیز موفق به گلزنی نشد، دروازهبانی که تنها یک بازی برای منچستریونایتد در این فصل انجام داد و آن هم دیدار مقابل نیوپورت کانتی در جام حذفی بود؛ تیمی که موفق شد دو گل را نیز وارد دروازهی او کند. رونالدو مقابل گرجستان هم در ترکیب ابتدایی قرار گرفت و دفاع سهنفرهی گرجیها با حضور گاروم کاشیای 36 ساله و گئورگی گولسیانی 33 ساله (که در لیگ ایران برای پرسپولیس بازی میکند) توانستند او را بهطور کامل مهار کنند.
گل نزدنهای رونالدو بهنظر برای مارتینز اهمیتی نداشت. محدودیتی که حضور او در پتانسیلهای پرتغال ایجاد میکرد نیز همینطور. او صرفا به فشار دادن دکمه ادامه میداد.
مارتینز ادعا کرد که بدون حرکت هوشمندانهی رونالدو گل ثانیههای پایانی فرانسیسکو کونسیسائو مقابل جمهوری چک هرگز بهثمر نمیرسید. مربی پرتغال در خصوص پاس گل رونالدو به برونو فرناندز در بازی مقابل ترکیه نیز گفت:«این یک لحظهی ناب از فوتبال پرتغال بود که باید در تمام آکادمیهای فوتبال در این کشور و همچنین به کل جهان فوتبال نشان داده شود، چرا که یک از خود گذشتگی بینظیر از جانب مردی بود که برای گل زدن زندگی میکند.» مارتینز در خصوص اشکهای رونالدو پس از مهار پنالتیاش توسط یان اوبلاک در بازی مقابل اسلوونی گفت:«این برای کسی که همهچیز را برنده شده و تمام تجربیات ممکن را در فوتبال سپری کرده باورنکردنی و شگفتانگیز است. او ابدا مجبور نیست اینقدر برای بازیها اهمیت قائل شود و من از او سپاسگزارم که اینچنین برای تیم اهمیت قائل است.»
هرچه که رونالدو کار کمتری برای تیم میکرد اهمیتش برای مارتینز بیشتر میشد. او رونالدو را لوس میکرد و حتی چاپلوسیاش را میکرد. در نهایت چیزهای کمی بود که مارتینز را از سلفیگیران با رونالدو و جیمیجامپها جدا میکرد. اما حتی آنها نیز در بازی یکچهارم نهایی دست از سر رونالدو برداشتند. این قرار بود مستعدترین تیم پرتغال از یورو 2004 به اینسو باشد، تیمی که لوئیز فیگو، مانوئل روی کاستا، دکو، و رونالدوی جوان را در اختیار داشت. پرتغال مارتینز تمامی بازیهای دور مقدماتی را پیروز شده بود و تفاضل گل 34+ را ثبت کرده بود. اما چیزی از این آمار درخشان گلزنی در آلمان دیده نشد. مارتینز گفت:«شانس و بدشانسی بخشی از فوتبال هستند.»
پرتغال با آمار امید گل 41/9 تنها سه گل در یورو بهثمر رساند؛ و با احتساب دو گل بهخودی ترکیه و جمهوری چک تنها پنج گل. آنها در مقابل فرانسه نیز شانسهای گلزنی بهتری نسبت به حریف ایجاد کردند. دیدیه دشان پس از این بازی گفت:«حریف ما در استفاده از موقعیتهایش خوب عمل نکرد. دلیل اصلیاش نیز عملکرد درخشان مایک مانیان بود.»
مهارهای گلر فرانسه مقابل برونو فرناندز و خصوصا ویتینیا فوقالعاده بودند. استاندارد بالایی که او از خود نشان داد، بیشک یکی از دلایل حذف پرتغال بود. مانیان در ادامهی راه اوبلاک و مامارداشویلی سیوهای تعیینکنندهای را مقابل بازیکنان پرتغال انجام داد. اما برای تیمی پرمهره همچون پرتغال پشت سر گذاشتن سه بازی بدون گل زده توجیهناپذیر است. مارتینز پس از بازی با فرانسه در خصوص پنالتی ژوائو فلیکس گفت:«اینکه یک ضربه پس از برخورد به تیر دروازه بهسمت درون یا بیرون دروازه حرکت کند تحت کنترل شما نیست. چیزی که تحت کنترل ماست تعداد دفعاتی است که وارد یکسوم دفاعی حریف میشویم. ما بازی را تحت کنترل خود داشتیم.»
مثل همیشه روبرتو مارتینز با تاکید بر آمار مالکیت توپ و تعداد کرنرها کنفرانس مطبوعاتی خود را آغاز کرد تا به اثبات برساند که تیمش شایستهی پیروزی بود. بازی با فرانسه بهترین نمایش پرتغال در این تورنمنت اما در مجموع عملکرد آنها در این یورو چندان قابل دفاع نبود.
پرتغال در برابر چک عقب افتاد و تنها با گل کونسیسائو در اوقات تلفشده بود که توانست برندهی بازی شود. ترکیه با چهار تغییر در مقابل آنها قرار گرفت و به مَرت گونوک، کِنان ییلدیز، مَرت مولدور و آردا گولر استراحت داد. با این حال ترکها تا زمان گل بهخودی سامت آکایدین بازی پایاپایی را در برابر حریف ارائه دادند.
این تورنمنت برای روبرتو مارتینز داستان فرصتهای از دست رفته بود. آیا او باید دفاع راست لیل یعنی تیاگو سانتوس را با خود به آلمان میآورد؟ آیا باید از دیوگو ژوتا و گونچالو راموس بیشتر استفاده میکرد؟ چرا در دقیقه 75 بازی با فرانسه بجای برونو فرناندز کریستیانو رونالدو را از زمین بیرون نکشید؟ کاپیتان پرتغال تنها دو لمس توپ را در بیست دقیقهی اول بازی داشت. او در شروع وقت اضافهی نخست یک موقعیت عالی را روی پاس کاتبک کونسیسائو بههدر داد. شوتی که رونالدو زد آنقدر ارتفاع داشت که احتمالا راهی خلیج شهر بندری هامبورگ شد. و با وجود همهی اینها مارتینز هنوز به نگه داشتن او در زمین اصرار داشت.
رونالدو در حین پرتاب سکه نیز انتخاب کرد که پرتغال پنالتی دوم را بزند. با وجود اینکه مطالعات حاکی از آن هستند که زدن پنالتی نخست یک برگ برنده بهشمار میرود چرا که باعث ایجاد فشار بر روی بازیکنی میشود که پنالتی دوم را خواهد زد. وقتی تئو هرناندز پنالتی آخر را وارد دروازهی پرتغال کرد، کریستیانو رونالدو از همتیمیهایش دور شد. او برخلاف پهپه و روبن دیاز بهسمت ژوائو فلیکس نرفت تا دلداریاش دهد. او گردشی در زمین کرد و در نهایت پهپهی گریان را در آغوش گرفت.
این شبیه به پایان یک عصر بود. مارتینز گفت که هنوز زود است بگوییم که شکست مقابل فرانسه آخرین بازی رونالدو در سطح ملی بود یا نه:«ما تازه بازی را به پایان بردهایم. برای این حرفها زود است. ما در حال تحمل درد شکست هستیم.»
اما اگر فقط یک درس باشد که مارتینز باید از این تورنمنت آموخته باشد، این است که نیمکتنشین کردن رونالدو بهمعنی پایان دنیا نیست.
قبل ازهر چیز بایستی مدنظر داشته باشیم که روبرتو مارتینز به موقعیت خود درتیم ملی پرتغال می اندیشید .کافیست درجریان رقابتهای یورو ۲۰۲۴ ، مارتینز از رونالدو در ترکیب تیم استفاده نمی کرد و پس از آن تیم ملی پرتغال از دور رقابتها حذف می شد ،آنچه که در انتظار مارتینز بود کاملاً قابل پیش بینی: فشار افکار عمومی و رسانه ها بدین علت که مقصر باخت و حذف از دور رقابتها ،شخص مارتینز بود ، چراکه از رونالدو در ترکیب تیم استفاده نکرد.بنابراین بودن یا نبودن رونالدو در ترکیب تیم پرتغال مزایا و معایب خاص خودش را دارد و البته روبرتو مارتینز به خوبی از این وضعیت آگاه بود.
چه بخواهیم و چه نخواهیم ، کریس رونالدو شاخص ترین چهره یورو ۲۰۲۴ بوده ،بنحوی که همواره به دقت زیرذره بین علاقه مندان فوتبال قرارداشته است.
اما چه بسا علیرغم درخشش رونالدو در لیگ عربستان، شاید عملکرد ضعیف او دریورو ۲۰۲۴ تلنگری به او باشد تا بلکه دریابد با بالا رفتن سن، خواه ناخواه بتدریج توان بدنی انسان رو به کاهش رفته و نمی توان این واقعیت را انکار نموده ویا نادیده گرفت.