درباره کائورو میتوما؛ پروفسور دریبل از ژاپن

هفت‌یک- کائورو میتوما یک ژاپنی اسرارآمیز است که پس از جام جهانی در لیگ برتر طوفان به‌­پا کرده است؛ با این­حال تنها در ماه نوامبر به بازیکن 90 دقیقه­‌ای برایتون آلبیون تبدیل شد. او اولین گلش در لیگ برتر را در نخستین بازی کامل خود مقابل ولورهمپتون واندرز، درست قبل از رفتن به قطر، به ثمر رساند و بعد از بازگشت از جام جهانی این روند را با گل­‌های بیشتری برابر آرسنال، اورتون، لستر سیتی و بورنموث ادامه داد. پیروزی تحسین­برانگیزِ دیرهنگام برابر لیورپول در جام حذفی انگلیس نیز یک کلاس پیشرفته­‌ی دید و حفظِ­ توپ در فضای متراکم، توسط او بود.

در جام جهانی نیز میتوما- مسلماً تأثیرگذارترین بازیکن ژاپن- کاملاً به حضور از روی نیمکت محدود شده بود. استراتژی هاجیمه موری­‌یاسو، سرمربی سامورایی‌های آبی، حفظ خطرناک­ترین بازیکنانش تا لحظات آخر بود، تا وقتی حریفانش فرصتی برای تجدید قوا و پاسخ ­دادن نداشتند، به آن­ها ضربه بزند؛ نتیجه این شد که جهان تنها نگاهی اجمالی به جادوی میتوما انداخت.

این مقاله در شماره آوریل 2023 نشریه ورلد ساکر منتشر شده است.

این جادو با دریبل ­زدن شروع شد. در ماه­‌های اخیر، درباره­ی این موضوع که میتوما پایان­نامه­ی دانشگاهی خود را درباره‌­ی دریبل‌­زنی نوشته است، صحبت‌های زیادی شده است؛ هر بار که او توپ را لمس می­کند، کاملاً آشکار می‌­شود که این صرفاً یک مطالعه‌­ی آکادمیک نبوده است.

تکنیک منحصربه‌­فرد میتوما، نیازمند مهارت فوق­‌العاده و همچنین دید بالاست. استفاده‌­­اش از بیرون پا، با امکان قراردادن طبیعی پاهایش هنگام دویدن، سرعت بیشتری به او می­‌دهد و به او اجازه می­‌دهد سرش را بالا نگه دارد تا اطرافش را ببیند و همچنین پیش­ بردن توپ به هر طرف (به چپ یا راست) را برای او آسان می­‌کند و به این ­ترتیب حریفان نمی­‌دانند که او می‌خواهد به کدام طرف بچرخد.

میتوما در ژوئن سال گذشته، در بازی دوستانه­­‌ی پیش از جام جهانی مقابل برزیل، نشان داد که می‌­تواند همه­‌ی این کارها را در برابر بهترین­‌ها انجام دهد. ژاپن در این دیدار 0-1 شکست خورد اما این بازی، توانایی میتوما در وادار کردن حریفانی با کیفیت بالا، به عقب­‌نشینی و دفاع را کاملاً به اثبات رساند. مهارت دریبل­‌زنیِ پویایِ او بار دیگر در مقابل آلمان، اسپانیا و کرواسی در جام جهانی اثبات شد و اکنون هفته به هفته در لیگ برتر مشاهده می­‌شود. اگر مدافع هستید، دوست ندارید در یک موقعیت تک­ به ­تک با میتوما روبرو شوید. هر کسی که باشید، مهار او کار دو یا سه بازیکن است.

مسئله کلیدی دیگر، کارایی میتوما است. او وقتی توپ را می­گیرد، هر کاری که انجام می­‌دهد- از اولین لمس ظریفش- برای یک هدف صورت می‌­گیرد. او دریبل‌زنی نیست که محکم به توپ بچسبد. میتوما برای انتقال و تحویل توپ دریبل می­زند. او همچنین­ دریبل­‌زنی  نیست که بازی اطرافش را نبیند.
در حالی­که دریبل می­‌زند، تماشا می­‌کند و می­‌بیند که چه خبر است. او به دنبال هر توپی نمی‌­رود، بلکه توپی را تعقیب می­‌کند که امکان به‌دست‌­آوردنش وجود دارد. یک نمونه­، پاس گل تماشایی او برای گل آئو تاناکا مقابل اسپانیا در جام جهانی بود، یعنی جایی­که او به­ سختی توپ را یک میلی­متر روی خط نگه داشت- این قضاوتی خوب اما تصمیمی بود که بیشترین بحث را در مورد VAR در قطر داشت. البته خود میتوما نمی­‌توانست متوجه شود که توپ را درون زمین نگه داشته است، اما می­دانست که ارزش­اش را دارد که آن توپ را تعقیب کند.

میتوما با دادن پاس گل دوم ژاپن مقابل اسپانیا، جنجالی‌ترین صحنه جام را رقم زد.

برای هواداران ژاپن، احتمالاً کشف بزرگ در جام جهانی این بود که دریافتند ویژگی­های دفاعی میتوما نیز چقدر پیشرفت کرده‌­اند. بازی منحصربه ­فرد میتوما در دوران حضورش در کاوازاکی فرونتاله، قهرمان وقت ژاپن، این بود که از سمت چپ به طرف خط دروازه دریبل بزند و با پاس کات بک یا با یک پاس عرضی مقابل دروازه، هم‌­تیمی‌­اش را صاحب توپ کند و یا شرایط را برای گلزنی خود فراهم کند. توانایی او در انتخاب بازیکن در فضا و ایجاد سانترهای دقیق با شوت­‌های بی‌نقصش، هنگامی­که فضای جلوی دروازه متعلق به او بود، مطابقت داشت. نقطه ­ضعف­ او این بود که تمایل داشت تا حدودی بازیکنی باشد که از یک الگوی حرکتی پیروی می‌کند؛ اگرچه این الگوی واحدی بود که گل پشت گل خلق می­‌کرد. این پرده‌­برداری از مهارت­ه‌ای دفاعی او در نیمه­‌ی دوم بازی برابر آلمان رخ داد؛ یعنی زمانی­که موری­‌یاسو تقریباً همه مهاجمان خوبش را به میدان فرستاد و از میتوما به‌­عنوان وینگ بک استفاده کرد. میتوما با بازیخوانی سنجیده و موقعیت‌شناسی فوق‌­العاده‌­اش، به‌­علاوه‌­ی تهدید دائمی­‌ای که با رفتن به جلو ایجاد می­کرد، در کند کردن حملات آلمان فوق‌­العاده بود. میتوما مجدداً مهارت­‌های دفاعی خود که بدون شک به‌­واسطه­‌ی تلاش زیاد در بلژیک و برایتون بهبود یافته­ است را در مقابل اسپانیا و کرواسی به نمایش گذاشت.

مطبوعات نیز درباره‌­ی اینکه خرید میتوما تنها با 3 میلیون یورو تا چه اندازه برای برایتون مقرون به صرفه بوده است، اغراق کرده‌­اند. برآوردهای اخیر مبنی بر اینکه اکنون ارزش او حداقل ده برابر است، قابل درک است. اما در واقع مبلغ پرداخت­ شده توسط مرغ‌های دریایی [لقب باشگاه برایتون] برای بازیکنی که لیگ [ژاپن] را به مقصد اروپا ترک می­کند، برای فرونتاله یک رکورد محسوب می­شود. میتوما به ­علت مسأله­‌ی صدور ویزا نمی­‌توانست فوراً برای برایتون بازی کند- او تعداد بازی­های لازم در تیم ملی را نداشت- و بنابراین فصل 22-2021 را به­‌صورت قرضی در باشگاه یونیون سن ژیلوا بلژیک سپری کرد؛ البته کیفیت او به­‌عنوان هیجان­‌انگیزترین بازیکن ژاپن هرگز مورد تردید نبود. سؤالات مهمتر واقعا این است که جداً چرا بازیکنان جی‌­لیگ [لیگ برتر فوتبال ژاپن] نسبت به کاری که انجام می­‌دهند، قیمت‌­های بالاتری ندارند و چرا اینقدر طول کشید تا موری­‌یاسو او را به تیم ملی دعوت کرد؟

بعد از درخشش میتوما در جام جهانی بود که به بازیکن ثابت برایتون تبدیل شد.

راجع به مورد اول، سهام بازیکنان ژاپنی در بریتانیا اکنون به لطف دستاوردهای چهره‌­هایی مانند تاکه‌هیرو تومیاسو در آرسنال، دایزن مائدا و کیوگو فوروهاشی در سلتیک، در حال افزایش است. اگرچه هنوز راه درازی در پیش است. جی‌­لیگ هنوز یک ارزان­‌فروشی برای باشگاه‌­هایی محسوب می‌شود که با هوشمندی و ژرف­ب‌ینی به آنجا می‌­روند. چند مربی دیگر با تجربه‌ی تعامل مستقیم با جی­‌لیگ، مانند آنگه پوستکوگلو، می‌­توانند در بازار نقل­‌وانتقالات معجزه کنند. به هر حال ژاپن در سه دوره از چهار جام جهانی گذشته به مرحله­‌ی یک هشتم نهایی راه یافته است- با وجود اینکه هرگز در گروه خود رتبه­‌ای بهتر از دوم را کسب نکرده است- و هیچ­کس نباید از اینکه این بازیکنان برجسته محصول سیستم­های آکادمی پیشرفته هستند، شگفت­‌زده شود. و اما در مورد سؤال دوم، شاید این تصویر تک­الگویی میتوما بود که مانع موری­‌یاسو می­شد. علاوه بر این، رقابت زیادی در سمت چپ در جریان بود- از جمله بین مائدا، فوروهاشی، گِنگی هاراگوچی، تاکومی مینامینو و تاکه‌فوسا کوبو- بنابراین میتوما چیزهای زیادی برای اثبات داشت. با این حال موری­‌یاسو هرگز نسبت به توانایی­‌های میتوما غافل نبوده است. زمانی­که سرمربی تیم ملی درباره­ی استراتژی تیم صحبت می­کرد، گفت:«میتوما خودش یک استراتژی است.»

و این حقیقتی ساده است. وقتی میتوما در زمین حضور دارد، حتی در آرام‌­ترین حالتش بسیار تأثیرگذار است. هم در بازی­های فرونتاله و هم ژاپن، چه با میتوما بازی کنید، چه برای او فضا ایجاد کنید، و یا به عبارت دیگر، مراقب و نگهبان میتوما باشید، بازی به سرعت شروع به چرخیدن حول محور او می­‌کند. جالب توجه است که ببینیم این اتفاق تا چه اندازه ممکن است در برایتون نیز رخ دهد.

بنابراین کائورو میتوما کیست؟ میتوما در 20 می 1997 در کاوازاکی متولد شد؛ یعنی دو سال قبل از اینکه کاوازاکی فرونتاله یکی از اعضای مؤسس دسته­‌ی دوم جی­لیگ شود. در آن روزها کاوازاکی خانه‌­ی یکی از نخستین غول‌های جی­‌لیگ بود؛ کاوازاکی وردی که دو جی‌­لیگ اول را برد- عناوین قهرمانی 1993 و 1994، قبل از نقل مکان به توکیو در سال 2001 برای تبدیل­‌شدن به توکیو وردی. با این وجود، مسلماً میتوما در یک شهر فوتبالی بزرگ شد.

او در 9 سالگی به همراه کوجی میوشی (آنتورپ) و هم­‌تیمی آینده­‌‌اش در جام جهانی قطر، کو ایتاکورا (بروسیا مونشن­‌گلادباخ) به عضویت تیم زیر 10 ساله‌های فرونتاله درآمد. میتوما و ایتاکورا مانند هم‌­تیمی­‌های خود در جام جهانی، شویچی گوندا (شیمیزو اس-پلاس) و آئو تاناکا (فورتونا دوسلدورف)، از همان تیم پسران در کاوازاکی، ساگینوما اس­‌سی، شروع کردند. گوندا بسیار بزرگتر بود، اما تاناکا یک سال کوچکتر از میتوما بود بنابراین دوست داشت با او تمرین کند. درک متقابلی که آن­ها در زمان نوجوانی به دست آوردند، ممکن است در آن گل حیرت­‌انگیز مقابل اسپانیا تأثیرگذار بوده باشد. در هر صورت، دور از چشم جهان، شهر کاوازاکی در حال ساخت یک نسل طلایی بود.

میتوما در کنار گنجی ناکامورا، اسطوره کاوازاکی فرونتاله

سال گذشته یک عکس خارق­‌العاده در توییتر منتشر شد که گِنجی ناکامورا، اسطوره‌­ی فرونتاله، را نشان می­دهد که پیش از یک بازیِ جی‌­لیگ، همراه میتومای کم سن و سال که لباس خانگی فرونتاله را به تن دارد، راهی میدان می­‌شود. در حقیقت میتوما هنگام ترک دبیرستان در سال 2016، درست قبل از شروع دوران طلایی‌اش در فرونتاله، عقد قرارداد حرفه­‌ای با این باشگاه را رد کرد؛ فرونتاله اولین عنوان قهرمانی خود در جی­‌لیگ را در سال 2017 به‌­دست آورد و در حالی این شاهکار را در 2018، 2020 و 2021 تکرار کرد که میتوما تحصیل در رشته‌­ی تربیت بدنی در دانشگاه سوکوبا را انتخاب کرد و تنها برای آن دو فصل فاتحانه­‌ی آخر، دوباره به باشگاه پیوست.

تصمیم میتوما آنقدر که در غرب به‌­نظر می­رسد، عجیب نبود. بسیاری از بازیکنان جی­‌لیگ هنوز هم ابتدا دانشگاه را انتخاب می­‌کنند و تیم‌­های دانشگاهی هم به هیچ وجه بد نیستند. برای مثال، شوگو تانیگوچی، هم­‌تیمی او در جام جهانی و فرونتاله، نیز فارغ التحصیل سوکوبا بود. با نگاهی به گذشته می­بینیم که بزرگان سابق ژاپن مانند ماسامی ایهارا و ماساشی ناکایاما که هر دو در اولین جام جهانی ژاپن در سال 1998 بازی کردند، و کوزو تاشیما، رئیس کنونی فدراسیون فوتبال ژاپن، به دانشگاه سوکوبا رفته‌­اند.

میتوما سهم خود از افتخار را در دانشگاه به‌­دست آورد؛ از جمله دو گل غول‌­کش برای دانشگاه سوکوبا در برابر وگالتا سِندای در جام امپراتوری (جام حذفی ژاپن و قدیمی‌­ترین مسابقات فوتبال این کشور) در سال 2017. او همچنین از سال 2017 هم­زمان با تیم دانشگاهی خود، قرارداد ویژه‌­ای با فرونتاله به ثبت رساند و اولین بازی خود در تیم اصلی را در نیمه‌­نهایی جام اتحادیه در سال 2019 در مقابل ناگویا گرامپوس انجام داد. سرانجام در سال 2020 پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، قراردادی رسمی با فرونتاله امضا کرد.

میتوما در 50 بازی خود در لیگ، در سال 2020 و نیمه­ی اول سال 2021، 21 گل برای فرونتاله به ثمر رساند. او در اولین فصل حضورش، تعداد گل و پاس گل‌هایش را دورقمی کرد (به‌­ترتیب 12 و 13)  و در سال 2020 در ترکیب تیم منتخب جی­‌لیگ قرار گرفت. او در یک سال و نیم حضورش در تیم اول فرونتاله، فاتح جی‌­لیگ، جام امپراتوری و سوپرجام شد.

هواداران ژاپنی همواره به خاطر این واقعیت که دوران حرفه‌­ای باشگاهی میتوما در ژاپن دقیقاً با همه­‌گیری کووید-19 مصادف شده بود، افسوس خواهند خورد، چراکه تعداد کمی از آن­ها این شانس را داشتند که بازی او را به ­صورت زنده در ورزشگاه تماشا کنند.

انتقال کامل به برایتون در تابستان 2021، فتح پیاپی جام‌­ها را متوقف کرد و در واقع، او را که منتظر دریافت ویزای کامل بریتانیا بود، به باشگاهِ خواهرِ مرغان دریایی، یونیون سن ژیلوا بلژیک، برد- این باشگاه نیز متعلق به تونی بلوم [مالک باشگاه برایتون] بود.

ورود او با بهترین فصل باشگاه بعد از سال 1973 مصادف شد و یک چالش استثنایی و البته غیرمحتمل برای کسب عنوان قهرمانی را به ­دنبال داشت. پس از شروع کارش در سپتامبر و زدن اولین گلش در لیگ بلژیک بعد از 9 روز، او به ­خوبی ورود خود را با خلق یک هت‌تریک تماشایی مقابل سرِینگ یونایتد اعلام کرد، تا تیمش را که پس از اخراج یک بازیکن، با دو گل عقب افتاده بود، به پیروزی 2-4 برساند. یونیون دوم شد و او فصل را با هفت گل و سه پاس گل به پایان رساند.

اولین بازی میتوما برای ژاپن پس از انتقال به اروپا، دیدار برابر عمان در مرحله­‌ی مقدماتی جام جهانی بود. مطابق انتظار، او به ­عنوان ذخیره‌­ی طلایی به میدان رفت و به سبک ویژه­‌ی میتوما، در سمت چپ قرار گرفت تا پاس گل پیروزی جونیا ایتو را فراهم کند. سپس میتوما دو گلِ دیرهنگام در استرالیا نیز به ثمر رساند که صعود ژاپن به جام جهانی 2022 را تضمین کرد.

با توجه به درخشش میتوما، بعید است او مدت زیادی در برایتون بماند.

هرچند میتوما به سرعت در سن ژیلوا جا افتاد، اولین فصل او در برایتون به آرامی آغاز شد. شاید برایتون تا زمانی­که او را در جام جهانی ندیده بود، کاملاً متوجه نبود که چه بازیکنی دارد. میتوما باید برای شروع اولین بازی‌اش در لیگ تا 29 اکتبر، بازی برابر چلسی، صبر می­‌کرد و چهار بازی او از روی نیمکت در قطر هیچ‌کاری برای تغییر برچسب ذخیره­‌ی طلایی‌­اش انجام نداد. با این حال، آ­ن­ها چهار اجرای چشمگیر بودند که چشم جهان را به خود جلب کردند. از آن به بعد، داستان آشناست. این یک دگرگونی بنیادی در برایتون بود. برایتون بازیکن خود را پیدا کرد و به­‌ نظر می­رسد به احتمال زیاد می‌­توانند برای هر لحظه از او استفاده کنند؛ همچنین کاملاً آگاه هستند که باشگاه­‌های ثروتمندتر می­‌توانند به‌­زودی وارد عمل شوند. روبرتو دی‌زربی، سرمربی برایتون، پس از پیروزی دیرهنگام تیمش مقابل بورنموث در ماه فوریه گفت:«من اصلاً نتوانستم او را تعویض کنم زیرا احساس می‌­کردم می­‌تواند گل بزند.» میتوما دیگر ذخیره‌­ی طلایی نیست.