بازگشت شطرنج‌باز؛ وراتی می‌تواند ستاره میانه میدان ایتالیا باشد؟
هفت‌یک- وقتی مارکو وراتیِ نوجوان پاسکارا را ترک کرد تا نزدیک رود سن زندگی کند، با همسایه‌های آپارتمانش در پاریس دچار مشکل شد. شنیدن این که او با دیگران بحث کرده برای کسانی که فوتبال او را از نزدیک دنبال کردند، چندان عجیب نیست. وراتی همیشه مشغول صحبت در گوشی است، معمولا هم در گوش داور آن هم وقتی که دست به جیب می‌شود تا بازیکنی را به خاطر یک خطای دیگر جریمه کند.
در آن زمان برای هیئت مدیره آپارتمان وراتی اصلا مهم نبود که این ایتالیایی کوچک‌اندام، با آن چشمان آبی به رنگ دریاچه ابروتزو، نور چشمی مالکان جدید قطری پاری‌سن‌ژرمن است. آن‌ها با قیمتی بالاتر از یوونتوس وراتی را از لیگ دسته دوم ایتالیا به خانه خود بردند تا زیر سایه برج ایفل و هم تیمی جدیدش زلاتان ابراهیموویچ از او رونمایی کنند. وراتی در این باره گفت:” در بالکن بشقاب ماهواره گذاشتم تا بتوانم بازی‌های پسکارا را ببینم و آن‌ها از من خواستند که بشقاب را بردارم. یک هفته بعد از آن ساختمان رفتم.”
وقتی در اوایل ماه می رباط داخلی زانوی راست وراتی پاره شد، اینطور به نظر می‌رسید که او باید یک یوروی دیگر را هم روی مبل شزلونش در منطقه نویی فرانسه بگذراند و از تلویزیون بازی ایتالیا را نگاه کند. او پس از پیروزی 1-0 یکشنبه مقابل ولز در آخرین بازی گروه A گفت:” پنج روز بعد از مصدومیتم فکر نمی‌کردم بتوانم موفق شوم. سخت بود. دوباره با کابوسی روبرو بودم که سال 2016 آن را تجربه کردم.”
وراتی در دیدار مقابل ولز در ترکیب اصلی ایتالیا قرار گرفت و بعد از 7 سال بار دیگر حضور در یک تورنمنت بزرگ را تجربه کرد.
وراتی در بیشتر دوران حضورش در تیم ملی با مصدومیت‌های بدموقع روبرو بوده یا مربیانی داشته که در سیستم بازی خودشان مارکو پارولو یا امانوئله جاکرینی را به او ترجیح دادند.
او در همان تابستانی که به پاریس رفت، اولین بازی‌اش را برای ایتالیا انجام داد. آن‌ها به تازگی در یورو 2012 به عنوان نایب قهرمانی رسیده بودند و چزاره پراندلی در بازی مقابل انگلیس درورزشگاه وانکدورف سوئیس، برای اولین بار به این هافبک که مانند ناپلئون یک استراتژیست است، بازی داد. دو سال بعد در شهر مانائوس که در چسبندگی و سبزی جنگل‌های آمازون اسیر شده است، وراتی در اولین و البته تا به امروز مهم‌ترین تورنمنت خودش یعنی جام جهانی 2014 حضور داشت. در شبی که انگیس پژمرده شد و شیوه بازی تیکی‌ایتالیا در لباس‌های آبی‌رنگ و خیس عرق متولد شد، وراتی یک ساعت در کنار آندره‌آ پیرلو بازی کرد.
او در ماه نوامبر 29 ساله می‌شود و و وقتی شش هفته پیش، زانوی راستش در تمرین زیر فشار خم شد، ترسید که آن 132 دقیقه بازی در برزیل که حالا هفت سال از آن گذشته، تنها فرصتی بوده باشد که او برای حضور در تیم ملی داشته است. این طور به نظر می‌رسید که تنها خاطره به یاد ماندنی‌اش برای ایتالیا، حضور در بازی بزرگداشت محمد کالون با پیراهن شماره 2 بود. وقتی وراتی دوران کودکی‌اش را در نزیک دریای آدریاتیک می‌گذارند، کالون، مهاجم سابق اینتر میلان، الگوی اصلی او بود.
جراحی کشاله ران اجازه نداد او در یوروی سال 2016 بازی کند. در حالی که زیر تیغ جراحی رفتن چندان خوشایند نیست، تحمل درد بازی نکردن برای ایتالیا سخت‌تر بود؛ آن هم در رقابت‌هایی به میزبانی فرانسه، کشوری که وراتی می‌گوید خانه‌اش است. او بعد از ناکامی ایتالیا در راهیابی به جام جهانی روسیه اشک‌های بیشتری ریخت. تعویق یک ساله یورو به خاطر همه‌گیری باعث شد او بیشتر برای ایستادن در صف تیم ملی صبر کند تا بتواند برای 60 میلیون ایتالیایی در خانه و پای تلویزیون آخرین بیت سرود ملی ایتالیا، “Siam pronti alla morte”، به معنی “ما آماده مرگ هستیم” را بخواند.
پاری سن ژرمن یک بار دیگر در ماه می شانس قهرمانی را از دست داد و او می‌ترسید که مصدوم باشد و مثل یکی از تماشاگران معمولی ایتالیایی فقط جلوی تلویزیون شبکه عوض کند. تحملش بسیار سخت بود.
خبر مصدومیت او، روبرتو مانچینی و کادرش را هم به شدت تحت تاثیر قرار داد. اگرچه لئوناردو بونوچی در آستانه دیدار افتتاحیه در اظهار نظری گفت “ستاره ما تیم‌مان است”- و حرفش به صورت کلی هم غلط نیست- اما وراتی یکی از بهترین بازیکنان جهان در پست خودش و یک بازیکن نادر است. جورجینیو و لورنزو اینسینیه مطمئنا بازیکنان کلیدی تیم هستند، اما مانچینی بیشتر از هر بازیکن دیگری تیمش را با محوریت وراتی ساخته است.
برای سرمربی ایتالیا که در دوران بازی به ضربات پشت پا علاقه دارد، عجیب است که در زمان آنتونیو کونته و جامپیرو ونتورا، مربیان قبلی ایتالیا، وراتی و جورجینیو هرگز کنار هم بازی نکردند. آن‌ها در مارس سال 2018، یک بار در بازی دوستانه با آرژانتین در ورزشگاه اتحاد منچسترسیتی در کنار هم بازی کردند. در آن زمان لوئیجی دی بیاجو هنوز هدایت تیم ملی را برعهده داشت. اما بزرگترین سوال این است: اگر وراتی در یورو 2016 دردسترس و آماده بود، اگر ایتالیا به جام جهانی 2018 راه پیدا می‌کرد، آیا او اصلا می‌توانست در ترکیب اصلی جایی داشته باشد؟
به هر حال کونته در پست وراتی دنبال بازیکنی بود که دونده باشد و بخواهد با فرارهای سریع پشت مدافعان، خطوط آن‌ها را بشکند تا بتواند از توپ‌های ارسال وینگ‌بک‌هایش استفاده کند. ونتورا هم همین عقیده را داشت و بنابراین وراتی، مثل کریستین اریکسن در اولین سال حضورش در اینتر، مجبور شد با یک شیوه نامناسب بازی سازگار شود که در آن سیستم، تیم از مهارت‌های فردی بازیکن مهم‌تر بود. اما وراتی آرتورو ویدال، کلودیو مارکیزیو و یا پیرلو نیست.
او یک مهره شطرنج نیست، شطرنج‌باز است- عنوانی که مربیان ایتالیایی دوست دارند مال خودشان باشد- و باید مانچینی را تحسین کرد که متوجه شد این بازیکن شماره 6 چه کسی است: یک “mezzala di possesso”. ترجمه: ژاوی ایتالیایی، هرگز تعجب آور نبود که این بازیکن کاتالان می‌خواست وراتی به بارسلونا برود و جانشین خودش و اینیستا شود. ژاوی درباره او گفته بود:” وراتی یک بازیکن استثنایی است. تماشای بازی او را دوست دارم، دید و پاس‌هایش را دوست دارم و البته این که او هرگز توپ را از دست نمی‌دهد. او کاملاً با نحوه بازی بارسلونا سازگار می‌شد.”
اکتبر 2018، مانچینی برای اولین بار جورجینیو، نیکولو بارلا و وراتی را در یک بازی دوستانه مقابل اوکراین امتحان کرد و از آن زمان فقط ترکیب خط میانی این تیم منظم نشده، بلکه سبک بازی آتزوری او هم به نظم رسیده است. عصر شنبه احتمالا در مرحله یک شانزدهم نهایی باید در ورزشگاه ومبلی با همین تیم اوکراین بازی کنند (توضیح مترجم: این مطلب قبل از اینکه مشخص شود که ایتالیا درمرحله یک هشتم نهایی باید به مصاف اتریش برود، نوشته شد.).
در این میان، تیم ایتالیا کمبودی در زمینه پخش کردن منظم و با برنامه توپ پیدا نکرده است. استفانو سنسی ساسولو را رها کرد تا به اینتر برود و همه برای مدت کوتاهی تصور کردند که جانشین وسلی اسنایدر پیدا شده است، اما مصدومیت امانش نداد. ساندرو تونالی به برشا کمک کرد تا به سری A صعود کند، با انتقالی بزرگ به آث میلان رفت و حالا در این تیم دچار مشکل است. بعد از این که میلان مانوئل لوکاتلی را به ساسولو فروخت او ناامید شد، اما ناامیدی را کنار گذاشت، در ساسولو پیشرفت کرد و در روزهای اول یورو جای وراتی را پر کرد و درخشید.
جغد کوچک حالا منتظر فرصت دوباره‌ای است تا نشان بدهد که می‌تواند ژنرال خط میانی ایتالیا باشد.
اما حالا “il guffetto” دوباره بازگشته است؛ لقبی به معنای جغد کوچک که به وراتی داده‌اند، به خاطر چشمان تیزبینش و سرش که دائم در حال چرخش است.
او یکشنبه شب گفت:” می‌دانستم که چیزی برای از دست دادن ندارم. روزی دو یا سه بار تمرین می‌کردم. دوست دارم از پاری سن ژرمن تشکر کنم. اگر امروز اینجا هستم، به خاطر کادر آن‌ها و مانچینی است که این قدر صبر کرد تا من برگردم.”
بعد از آن روز فاجعه‌بار در سال 2014 در شهر رسیف برزیل، وقتی که گل دقایق آخر دیگو گودین، اروگوئه را به مرحله بعد فرستاد و یک بار دیگر ایتالیا مفتضحانه از مرحله گروهی حذف شد، وراتی که زانویش را با چسب کینزیو بسته بود، بار دیگر برای کشورش به میدان رفت.
تجربه روز یکشنبه دلپذیرتر بود. به یاد داشته باشید که وراتی هنوز در سری A بازی نمی‌کند؛ بنابراین این بازی‌ها در استادیوم المپیک رم هنوز برای او تازگی دارد. با این وجود، به عنوان یکی از بازیکنان قدیمی PSG، فضای چنین ورزشگاه‌هایی برای او غریبه نیستند. مردم فراموش می‌کنند که او با سابقه‌ترین بازیکن یکی از ثروتمندترین باشگاه‌های دنیاست. غیبت احتمالی او آن‌ها را دو چندان نگران می‌کرد. فقط بونوچی و کاپیتان جورجیو کیه‌لینی بیشتر از این پسر اهل مانوپلو در لیگ قهرمانان بازی کرده‌اند. او یک رهبر واقعی است، البته زبان و پای جادویی‌اش هم چیزی فراتر از یک سلاح هستند.
فینال‌هایی که این چهار نفر در آن شرکت داشته‌اند، یعنی بونوچی، کیه لینی، جورجینیو که به تازگی برنده لیگ قهرمانان شده و وراتی، باعث شده اقتدار و کاریزما داشته باشند و تا حدودی نشان می‌دهد چرا ایتالیایی مانچینی این قدر مطمئن و خونسرد است.
وراتی در زمان کودکی در اثر زلزله آواره شد و هفته‌ها در ماشین خانواده‌اش خوابید. بنابراین در زمین، پاهایش نمی‌لرزد.
اگر می‌خواهید او را بترسانید، تام و جری نشانش دهید. او فوبیای موش دارد. یک بار یک برنامه ایتالیایی تصمیم گرفت با او شوخی کند و یک موش پلاستیکی داخل آپارتمانش در پاریس رها کرد. او از ترس روی میز پرید و فریاد زد:” دارم می‌لرزم”. بعد به هتل زنگ زد و یک سوئیت به قیمت شبی 2000 یورو اجاره کرد.
با کمک ضربه ایستگاهی هوشمندانه وراتی بود که گل ایتالیا به ولز به ثمر رسید. مانچینی هشت تغییر در ترکیب ابتدایی تیمش ایجاد کرده بود و با تعویض‌های بعدی او، 25 بازیکن از 26 نفر حاضر در لیست ایتالیا در محله گروهی به زمین رفتتند. این تغییرات اهمیت چندانی نداشت چون همان طور که ایتالیایی‌ها می‌گویند، جای توپ پیش “مارکولینو” امن است؛ وراتی توپ را حفظ کرد و 110 بار پاس داد.
وراتی یا لوکاتلی؟ این بزرگترین سوالی است که پیش از دیدار مقابل اتریش ذهن مانچینی را مشغول کرده است.
در حالی که ایتالیا برای پرواز به لندن آماده می شود، مانچینی حالا با لباس آرمانی بر تن، باید تصمیم بگیرد که آیا به خط میانی که او را به یورو رسانده وفادار بماند یا به خاطر نمایش‌های کم نظیر لوکاتلی در برابر ترکیه و سوئیس باز هم از او استفاده کند.
خوشبختانه پس از پیروزی در هر سه مسابقه گروهی بدون دریافت حتی یک گل، روحیه تیمی در کوورچانو بسیار خوب است و بازیکنان هر تصمیمی را که او بگیرد، می‌پذیرند. وراتی روز یکشنبه گفت:” من برای این تیم ملی روی نیمکت می‌روم. اوضاع مثل تیم باشگاهی نیست که تحمل نیمکت‌نشینی سخت باشد. خوشحالم که اینجا هستم و این پیراهن را بر تن می‌کنم و در مسابقه‌ای حضور دارم که در آن نماینده میلیون‌ها نفر هستم.”
مهم نیست که مانچینی درباره بازی ومبلی چه تصمیمی بگیرد، همین که می‌دانیم وراتی این مسابقات یورو را از خانه تماشا نکرده و این شانس را داریم که بازی او را در این مرحله برای تیم ایتالیا تماشا کنیم، خودش لذت‌بخش است.