نگاهی به شیوه بازی تیم ژاوی؛ او جانشین گواردیولاست؟
هفتیک– اگر پپ گواردیولا به عنوان جانشین یوهان کرویف کبیر در بارسلونا شناخته میشد، هستند کسانی که امیدوارند ژاوی، جانشین پپ باشد. گفته میشود این هافبک بازنشسته که نه تنها با بارسا چندین قهرمانی در لالیگا، کوپا دل ری و چمپیونزلیگ دارد، بلکه با اسپانیا نیز دو قهرمانی در اروپا و یک قهرمانی در جام جهانی به دست آورد، پیشنهاد هدایت بارسلونا بعد از اخراج ارنستو والورده را رد کرد تا این پست به کیکه ستین برسد زیرا معتقد بود که اکنون زمان مناسبی برای برعهده گرفتن این مسئولیت نیست.
اکنون انتظار میرود که هر زمان وقت جدایی ستین فرا رسید، او روی نیمکت بارسا بنشیند و تا آن زمان، او تجربه مربیگری زیادی خواهد داشت. ژاوی اولین پست مربیگری خود را در می 2019 در باشگاه السد قطر پذیرفت؛ باشگاهی که در سال 2015 و بعد از جدایی از بارسا به آن پیوست. افرادی هم که روی او تاثیرگذار بودند هم قابل توجه هستند. خوان ویلا، یکی از مربیان او در آکادمی بارسلونا، یکی از مطرحترین آنهاست. ژاوی زمانی در مورد ویلا گفت:” او بیش از خود یوهان کرویف، در مورد “کرویفیسم” میداند. محققی که شیوه جدیدی از درک بازی را در ذهن ما جای داد.”
سبک بازی
اعتقاد ژاوی به فوتبال هجومی، با این باور همراه است که هرچه تیمی بیشتر صاحب توپ باشد، به پیروزی نزدیکتر است اما او به سایر نگرشها هم احترام میگذارد و این را نشان داده که درک میکند تیمش در طول بازیها، نیاز دارد که خود را تطبیق بدهد. السد تا به حال بیشتر با آرایش 3-3-4 بازی کرده که گاهی در هنگام دفاع به 1-3-2-4 یا 1-4-1-4 تبدیل میشود.
اگر تیمهای حریف به دنبال پرس کردن با دو مهاجم باشند، تیم ژاوی آرایش 3-3-4 را حفظ میکند؛ اگر با یک مهاجم بازی کنند، آرایش آنها به 1-3-2-4 تبدیل میشود تا با دو هافبک دفاعی بازی کنند که به این معنی است آنها دائما مقابل حریفی که فشار وارد میکند، یک بازیکن بیشتر دارند. در فاز اول بازیسازی، دو مدافع میانی آنها، به کنارهها متمایل میشوند تا مدافع کناری بالاتر از هافبکهای میانی حریف قرار بگیرد.
در این شرایط، اگر برای دروازهبان آنها این امکان وجود نداشته باشد که به دو مدافع کناری پاس بدهد، دو هافبک تیم، گابی و نام تائه هی، گزینه پاس هستند زیرا آنها میتوانند با زمان و فضای بیشتری، صاحب توپ بشوند. به ویژه گابی، هموطن ژاوی، بسیار تاثیرگذار است؛ مسئولیت توازن حمله و دفاع در تیم السد، بیش از همه برعهده اوست. او اولین بازیکنی است که مدافع به او پاس میدهد و غالبا ضرباهنگ کلی بازی السد را او تعیین میکند.
در فاز هجومی، اکرم عفیف، که سابقه بازی در ویارئال و اسپورتینگ خیخون را دارد، به همین اندازه موثر است که با کیفیت فردی خود میتواند مدافعان حریف را پشت سر بگذارد (عکس پایین) و پاس گل بدهد یا گلزنی کند. جابهجایی منطقه بازی، به ویژه بین مدافعان کناری، برای باز کردن بازی تیم حریف انجام میشود و وقتی تلاش آنها برای پیشروی با پاسهای کوتاه، با مقاومت تیم حریف مواجه میشود، آنها غالبا با پاسهای مستقیم، بغداد بونجاح، مهاجم تیم را صاحب توپ میکنند.
پرسینگ و دفاع کردن
مانند بارسلونا، السد هم به شکل تیمی دفاع و حمله میکند؛ بازی منطقهای آنها نیازمند این است که بعد از دست دادن توپ، خیلی سریع سازماندهی دوباره پیدا کنند و برای به دست آوردن توپ بار دیگر تلاش کنند. اگر آنها نزدیک به دروازه حریف باشند، از جلو پرس میکنند و اگر موفق نشوند، فاز دوم آغاز میشود. پرس از جلو شامل تلاش بازیکنان هجومی برای اعمال فشار مستقیم و قرار گرفتن بازیکنان بین بازیکنان حریف برای قطع کردن پاسها بین مدافع میانی یا بازیسازی مدافعان کناری است.
در صورتی که حریف بتواند از اولین خط پرس عبور کند، بازیکنان عقبتر- به رهبری نام تائه هی و گابی- دست به کار میشوند. این زمانی است که هم حریف از اولین فاز بازیسازی عبور کرده و هم از خط وسط زمین رد شده و به این ترتیب، آرایش 3-3-4 آنها به 1-4-1-4 (عکس زیر) تبدیل میشود تا مسیرهای پاسکاری و امکان پیشروی آنها را محدود کند. وقتی دوباره مالکیت توپ به دست بیاید، آنها به همان اندازه آماده حمله کردن هستند؛ از طریق آگاهی پیرامونی و موقعیتهایی که در آن قرار گرفتهاند.
ژاوی به لوئیس آراگونس، سرمربی فقید اسپانیا، هم نزدیک بود، زیر نظر لوئیس فن خال هم بازی کرد و پیش از سالهای درخشان پپ گواردیولا، در تیمهای موفق فرانک رایکارد و ویسنته دل بوسکه نیز نقش محوری داشت و همه اینها را میتوان در همین سال اول مربیگری او دید. او ترجیح میدهد تا با بازیکنانش ارتباط رودررو داشته باشد تا بتوانید علاوهبر جلسات تمرینی، شخصیت آنها را هم کنترل و هدایت کند. او چیزهایی که برای بازیکنانش از نظر احساسی مهم است، در نظر میگیرد؛ زیرا اعتقاد دارد که این میتواند در بالاترین سطح، سرنوشت ساز باشد؛ تا اندازهای که برای آن به اندازه توانایی تکنیکی، آگاهی تاکتیکی و شرایط فیزیکی، اهمیت قائل است.
ژاوی زمانی در مورد گواردیولا، که در خط میانی بارسا هم جانشینش شد، گفت:” پپ باعث بهتر شدن همه ما شد. او به شما دلیل همه چیز را یاد میدهد. او با همه خیلی ارتباط برقرار میکند. جدا از این، درک او از بازی، شیوه بازی بارسلوناست. او موثرترین شخصیت فوتبالی دنیا در چند سال اخیر بوده است.”