چگونه مارسکا بار دیگر چلسی را در لیگ برتر به مدعی تبدیل کرد
هفت‌یک- چلسی در رتبه دوم جدول لیگ برتر است، بهترین گل‌زن‌های لیگ را دارد و هفته‌‌هاست که با اعتمادبه‌نفس بازی می‌کند. جای تعجب ندارد که این روزها از آنها به‌عنوان مدعیان قهرمانی یاد می‌شود.
هفته‌ای نیست که از انزو مارسکا، سرمربی تیم، درباره شانس قهرمانی چلسی در ماه می سؤال نشود. این مربی ایتالیایی همواره با قاطعیت این ادعا را رد کرده و تأکید دارد که تیم‌هایی مانند لیورپول، آرسنال و حتی منچسترسیتی که در فرم ایده‌آلی نیست، شانس بیشتری برای قهرمانی دارند.
اما همین که چلسی در چنین جایگاه خوبی دیده می‌شود، نشان‌دهنده تغییر بزرگی است که در مدت کوتاهی در نگاه عمومی به وجود آمده است. در ابتدای فصل، این باشگاه هنوز تحت فشار شدید انتقادات بود. آنها مائوریسیو پوچتینو را با مارسکای کم‌تجربه جایگزین کردند، یک پنجره نقل و انتقالاتی پرتنش دیگر داشتند که شامل بازیکنان ناخواسته‌ای بود که فهرست تیم را به یک بمب ساعتی تبدیل کرده بود و از شش بازی دوستانه پیش‌فصل، فقط یک پیروزی کسب کردند. کمتر کسی، حتی در میان هواداران خودشان، تصور می‌کرد که این تیم اصلا بتواند به جمع چهار تیم برتر راه یابد؛ چه برسد به اینکه مدعی قهرمانی شود.
اما چلسی چگونه شرایط را تغییر داد؟ اتلتیک با افراد داخل باشگاه، کسانی که به کادر فنی نزدیک هستند، و منابعی که اطلاعات دقیقی از وضعیت باشگاه دارند صحبت کرده است (برای حفظ روابط، تمامی این منابع به جز موارد مشخص، ناشناس مانده‌اند).
***
کسی در چلسی از شروع خوب تیم مارسکا هیجان‌زده نشده، چرا که آنها این عملکرد را نشانگر هماهنگ شدن برنامه‌هایشان می‌دانند.
بگذارید با سیاست نقل‌وانتقالات باشگاه شروع کنیم. چلسی به‌دلیل هزینه بیش از یک میلیارد پوندی برای خرید بازیکنان از زمان تصاحب باشگاه توسط کنسرسیوم تاد بوهلی-کلی‌یرلیک در می ۲۰۲۲، زیر ذره‌بین است؛ هرچند کمتر به مبالغ هنگفتی که از فروش بازیکنان به‌دست آمده اشاره می‌شود.
منابع داخلی اولین پنجره نقل و انتقالاتی را یک مورد استثنایی می‌دانند. شروع کار در آستانه پنجره تابستانی ۲۰۲۲، به‌همراه جدایی مدیرانی مثل مارینا گرانوفسکایا و پتر چک، شرایط ایده‌آلی نبود. اشتباهاتی رخ داد. از آن دوره، فقط مارک کوکوریا و وسلی فوفانا به بازیکنان اصلی تیم بدل شدند (که در آن زمان به مبلغ ۲۷۳ میلیون پوند (۳۵۰ میلیون دلار) می‌رسید که برای این باشگاه یک رکورد محسوب می‌شد؛ با فرض انجام تمام بندهای پاداش در قرارداد.).خریدهای پرهزینه‌ای مثل رحیم استرلینگ (به آرسنال قرض داده شد)، کالیدو کولیبالی (به الهلال رفت) و پی‌یر امریک اوبامیانگ (به مارسی فروخته شد و اکنون در القادسیه است) دیگر در تیم حضور ندارند.
شکست‌های چلسی در پیش‌فصل مدیران باشگاه را نگران نکرد و آنها به این مربی ایتالیایی اطمینان داشتند.
از آن زمان، باشگاه تصمیم گرفت تیم را با بازیکنان جوان‌تر و قراردادهای طولانی‌مدت بازسازی کند. هدف آنها خرید بازیکنانی با پتانسیل تبدیل شدن به ستاره‌های بزرگ بود؛ نه بازیکنان آماده. این استراتژی هدفش موفقیت در طولانی‌مدت بود و راه‌حلی سریعی ارائه نمی‌داد. این بازسازی بیشتر بین ژانویه ۲۰۲۳ تا تابستان ۲۰۲۴ انجام شد.
۱۹ بازیکن از ترکیب فعلی مارسکا تنها در دو سال گذشته به تیم اضافه شده‌اند. طبیعی بود که برای ایجاد هماهنگی و درک متقابل بین آنها به زمان بیشتری نیاز است.
همچنین، چلسی کارکنان جدیدی استخدام کرد و یک ساختار مدیریتی در پشت صحنه به وجود آورد. پل وینستانلی (نوامبر 2022) و لارنس استیوارت (فوریه 2023) به‌عنوان مدیران ورزشی، و جو شیلدز (ژانویه سال قبل) به‌عنوان مدیر استعدادیابی، به باشگاه پیوستند. این افراد بخشی از گروهی هستند که با تقویت شبکه استعدادیابی و استفاده از تحلیل داده، زیرساخت تیم را بهبود می‌بخشند.
برخی از استعدادهای کلیدی در خط حمله، مانند پدرو نتو، جیدون سانچو و ژوائو فلیکس، درماه اوت به تیم پیوستند. تصمیم گروه برای جذب آنها پس از آن گرفته شد که مارسکا در پیش‌فصل فرصت یافت بازیکنانش را ارزیابی کند و مثلا به این نتیجه برسد که استرلینگ با سیستم او سازگار نیست.
این فهرست که به بمب ساعتی شبیه بود و روی کاغذ کمی شلوغ به نظر می‌رسید، تیترهای منفی بیشتری را به‌دنبال داشت. فروش کانر گلگر، بازیکن آکادمی باشگاه، نیز انتقادات بیشتری به‌همراه داشت. با این حال، برنامه این بود که مارسکا با حدود ۲۲ بازیکن کار کند و فضایی برای جوانان تیم زیر ۲۱ ساله‌ها نیز در نظر گرفته شود. این رویکرد به تیم امکان می‌دهد تا در پنج رقابت مختلف (لیگ برتر، جام حذفی، جام اتحادیه، جام باشگاه‌های جهان و لیگ کنفرانس اروپا) عملکرد خوبی داشته باشد. اکنون این ترکیب به‌عنوان یک نقطه قوت در نظر گرفته می‌شود و مارسکا می‌تواند برای بازی‌های اروپایی، تغییرات گسترده‌ای در ترکیب ایجاد کند. برخی بازیکنان به‌دلیل محرومیت، مصدومیت یا عدم صلاحیت بازی نکردند، اما ۱۹ نفر از اعضای تیم در سفر به آستانه برای مسابقه دیروز حضور نداشتند.
منابع باشگاه چلسی می‌گویند که همچنان شرایط بازار را بررسی خواهند کرد، اما باور دارند که هسته اصلی تیم اکنون کامل شده و برای تصمیمات عجولانه تحت فشار نیستند. برخلاف دیدگاه برخی که معتقدند باشگاه هنوز یک دروازه‌بان بهتر و یک مدافع میانی دیگر برای قهرمانی در لیگ برتر نیاز دارد، درون باشگاه چنین نظری وجود ندارد. منابع داخلی باور دارند که بازیکنان هرچه بیشتر فرصت بازی و تمرین با یکدیگر را داشته باشند، عملکرد بهتری خواهند داشت. علاوه بر این، قراردادهایی برای مایک پندرز (خنک)، آرون آنسلمینو (بوکا جونیورز)، کندری پائز (ایندپندینته دل وایه) و استوائو ویلیان (پالمیراس) نهایی شده است. این چهار بازیکن ممکن است در تابستان به تیم اضافه شوند؛ اگرچه احتمال دارد یک یا دو نفر از آنها به صورت قرضی به تیم‌های دیگر منتقل شوند.
اکنون چلسی یکی از هیجان‌انگیزترین ترکیب‌های اروپا را در اختیار دارد؛ با بازیکنانی مانند کول پالمر، مویزس کایسدو و نیکلاس جکسون. وقتی چلسی در ماه اکتبر با نتیجه ۲-۱ نیوکاسل را شکست داد، رکورد جوان‌ترین ترکیب اولیه در تاریخ لیگ برتر را شکست؛ با میانگین سنی ۲۳ سال و ۲۲۰ روز. همچنین، چلسی اولین تیمی است که در ۱۱ بازی ابتدایی خود از هیچ بازیکنی بالای ۲۷ سال استفاده نکرده است.
مارسکا تنها کسی نیست که توانایی چلسی برای قهرمانی در لیگ را پایین ارزیابی می‌کند، اما نظر غالب این است که تیم در موقعیت خوبی قرار دارد و بهتر نیز خواهد شد.
***
بخش زیادی از اعتبار پیشرفت چلسی از سوی رسانه‌ها به مارسکا نسبت داده می‌شود. هرچند که در داخل باشگاه این پیشرفت به یک نفر محدود نمی‌شود. منابع باشگاه معتقدند که مارسکا قطعه نهایی پازل است. این منابع او را به‌عنوان یک مربی در سطح الیت می‌بینند و معتقدند که بدون او تیم به موقعیت فعلی خود نمی‌رسید؛ حتی با وجود تغییرات دیگری که در پشت صحنه انجام شد.
مارسکا خیلی زود توانایی‌هایش را در چلسی نشان داد و به عنوان مربی ماه سپتامبر لیگ برتر انتخاب شد.
مارسکا سومین سرمربی‌ای است که کنسرسیوم تاد بولی و کلی‌یرلیک به خدمت گرفته‌اند. پیش از او، گراهام پاتر و مائوریسیو پوچتینو به ترتیب فقط هفت ماه و یک فصل دوام آوردند.
خروج پاتر چندان عجیب نبود. او در آوریل ۲۰۲۳ و زمانی که تیم در جایگاه دوازدهم لیگ برتر قرار داشت، باشگاه را ترک کرد. اما جدایی پوچتینو در ماه می سروصدای بیشتری به پا کرد؛ زیرا چلسی پنج بازی آخر خود در لیگ را برده بود و به مقام ششم رسید. با این حال، منابع باشگاه گفتند که مدیریت باشگاه عملکرد کلی دوره پوچتینو را در نظر گرفته و تنها به نتایج پایانی اکتفا نکرده است.
چند نام برای جایگزینی مطرح شد. کی‌یران مک‌کنا از ایپسویچ تاون در لیست نامزدها قرار داشت و توماس فرانک از برنتفورد به دور نهایی رسید، اما در نهایت این مارسکا بود که انتخاب شد.
مارسکا از همان ابتدا تأثیر خوبی گذاشت. منابع باشگاه تأکید می‌کنند که هیچ‌کس نگران نبود که چلسی سه بازی از شش مسابقه پیش‌فصل خود را باخته و ۱۳ گل دریافت کرده است. شکست‌ها قابل پیش‌بینی بودند. پالمر، جکسون و کوکوریا فقط در آخرین بازی پیش‌فصل شرکت کردند و بازیکنان درحال آشنایی با روش‌های این هافبک سابق یوونتوس بودند. فوفانا و ریس جیمز نیز پس از فصل 24-2023 که با مصدومیت‌های زیادی همراه بود، به ترکیب بازگشتند.
اوایل این ماه، مارسکا به اسکای اسپورتس گفت که پس از شکست ۲-۱ مقابل رئال مادرید در آخرین بازی تور پیش‌فصل در ایالات متحده، کارلو آنچلوتی، سرمربی و دوستش، به او توصیه کرده بود که نباید خط دفاعی را خیلی جلو ببرد. چلسی بعد از آن کمی عقب‌تر بازی کرد، اما مارسکا گفت که قصد داشت همین کار را انجام دهد.
علی‌رغم نگرانی‌های دیگر، چلسی از آنچه در تابستان دید راضی بود. منابع اشاره کردند که آنها از همین حالا می‌توانستند ببینند سطح انرژی بازیکنان افزایش یافته و سبک بازی تیم با و بدون توپ درحال شکل‌گیری است. منبع دیگری گفت که هر تمرین گرم کردن یا پاس‌کاری، هدف خاصی داشته و همه چیز به تصویر کلی تیم متصل بوده است. هیچ‌وقت کاری انجام نمی‌شد که صرفا برای نمایش باشد.
مارسکا آن‌قدر وسط تمرین‌ها این‌ور و آن‌ور می‌دوید تا به بازیکنان توضیح بدهد دقیقا چه انتظاری از آنها دارد که یکی از ناظران به شوخی در مورد میزان دوندگی او و کیلومترهایی که پوشش داد، صحبت کرد.
او به‌وضوح اهمیت حفظ استانداردها را به بازیکنانش گوشزد کرد. مارسکا می‌گوید که هنگام تماس تلفنی با بازیکنان جدید پیش از پیوستنشان به تیم به آنها هشدار داده که اگر حاضر نیستند سخت کار کنند، بهتر است به این تیم نیایند. بازیکنانی که از ترکیب تیم لیگ برتر خط خوردند نیزمی‌دانند که بازی در مسابقات لیگ کنفرانس یا جام اتحادیه برایشان قطعی نیست.
زمانی که از توسین آدارابیویو، مدافع چلسی، درباره توقعات مارسکا قبل از بازی ماه گذشته مقابل هایدنهایم پرسیده شد، گفت: «هیچ روزی نیست که بتوانید از زیر کار در بروید. باید هر روز بهترین عملکرد خود را ارائه دهید.»
یکی از منابع نزدیک به بازیکنی با تجربه‌تر در رختکن فاش کرد که این بازیکن درباره ماری سکا صحبت‌های زیادی کرده و فکر می‌کند او دلیل اصلی موقعیت تیم در لیگ است. این بازیکن باور دارد که مارسکا از نظر تاکتیکی در سطح بهترین مربیانی است که با آنها کار کرده و جلسات تمرینی‌اش در سطح بسیار بالایی قرار دارد.
منبعی دیگر، نزدیک به یکی از بازیکنان اصلی و جوان تیم، می‌گوید که مارسکا از همان ابتدا با تیم به‌صورت صریح و صادقانه صحبت کرد. باور او به برنامه‌اش، با وجود نتایج مختلف، هرگز تغییر نمی‌کند. او با همه یکسان رفتار می‌کند و در رختکن این احساس وجود دارد که کسانی که بهترین عملکرد را دارند، پاداش می‌گیرند.
یک بازیکن به دوستانش درباره اولین مکالمه‌اش با مارسکا در پیش‌فصل گفت که چه تأثیر خوبی از او گرفته است. او بلافاصله متوجه شد که مارسکا اخلاق کاری قوی‌ای دارد؛ درست مثل سایر مربیان سطح بالای لیگ برتر. از آن زمان تاکنون، او درباره اینکه مارسکا به تیم هویت داده و اکنون حس ثبات بیشتری در باشگاه وجود دارد، صحبت کرد. مانند منبع قبلی، این بازیکن نیز باور دارد که مارسکا بهترین مربی‌ای است که تاکنون با او کار کرده است.
هنگامی که مشخص شد مارسکا سرمربی تیم شده است، یکی از مدیران برجسته باشگاه که قبلا با او کار کرده بود، به یکی از بازیکنان تیم گفت: «از این اتفاق لذت خواهید برد.»
برخلاف بقیه، مارسکا اصرار دارد که تیمش مدعی قهرمانی در رقابت‌های لیگ برتر نیست و شانس رقبا برای فتح این رقابت‌ها را بیشتر می‌داند.
نونی مادوئکه پس از پیروزی ۵-۱ مقابل ساوتهمپتون درباره مهارت‌های مدیریت نیروی انسانی مارسکا گفت: «او حقیقت را می‌گوید و مردی است که می‌توانید به او اعتماد کنید. این تمام چیزی است که از یک مربی می‌خواهید. او لزوما مربی‌ای نیست که سعی کند با همه دوست باشد، اما با همه صادق و منصف است. این چیزی است که در باشگاهی بزرگ مانند چلسی نیاز دارید.»
پیوندی قابل توجه در میان بازیکنان وجود دارد، حتی با این که نیمی از آنها می‌دانند باید برای انتخاب شدن در ترکیب تیم لیگ برتر مبارزه کنند.
اکسل دیساسی، مدافع تیم، این هفته اذعان کرد که مارسکا در این زمینه کمک کرده است و گفت: “او سرمربی است. باید کار خود را انجام دهد و این اتحاد را در رختکن حفظ کند، و درحال حاضر وضعیت خوب است.ما همه با هم هستیم. ما در این تیم بزرگ، بازیکنان باکیفیت زیادی داریم، اما در رختکن، همه می‌توانند برای هم مبارزه کنند. همه ما دوست هستیم و شما می‌توانید در لیگ یا لیگ کنفرانس ببینید که بعد از هر بازی در رختکن، روحیه تیمی بسیار خوب است.”
اوایل این ماه، مشخص شد که اقدامات انزو فرناندز پس از قهرمانی آرژانتین در کوپا آمریکا در ماه ژوئن می‌توانست شکاف مخربی در تیم ایجاد کند. بااین‌حال، مارسکا موفق شد این جنجال را به‌سرعت رفع کند. فرناندز، که در غیاب جیمز کاپیتان تیم است، اکنون شاید در بهترین فرم خود در چلسی قرار دارد.
پیش از ورود به چلسی، مارسکا تیمی را تحویل گرفت که فصل قبل تنها پنج امتیاز با کسب جایگاه در جمع چهار تیم برتر فاصله داشت. بسیاری از بازیکنان جدید، که از ژانویه ۲۰۲۳ به تیم پیوستند، اکنون در استمفورد بریج جا افتاده‌اند.
سیستم 1-3-2-4 مارسکا که هنگام مالکیت توپ به 1-4-2-3 تغییر شکل می‌دهد، معیارهایی را که چلسی در تابستان برای انتخاب سرمربی جدید در نظر داشت، برآورده کرد. هدف، داشتن سبک بازی‌ای بود که مسابقه را کنترل کند. هرچند هنوز نیاز به بهبود در خط دفاع وجود دارد، چرا که چلسی در ۱۵ بازی تحت هدایت مارسکا تنها سه کلین‌شیت داشت. بااین‌حال، فقط لیورپول (۱۱ گل) و آرسنال (۱۵ گل) کمتر از چلسی (18 گل) در لیگ برتر گل دریافت کرده‌اند.
تأثیر سبک بازی مارسکا را می‌توان از طریق جدول تفاضل xG (کیفیت موقعیت‌های ایجاد شده و داده شده) مشاهده کرد که نشان می‌دهد چلسی پس از لیورپول قرار دارد.
آخرین باری که چلسی در جمع چهار تیم برتر قرار گرفت، فصل ۲۰۲۱-۲۲ و تحت هدایت توخل بود. آن تیم در طول فصل سوپرجام و جام باشگاه‌های جهان را برد و به فینال جام حذفی و جام اتحادیه رسید (که در هر دو، در ضربات پنالتی به لیورپول باخت). تیم توخل بسیار مورد احترام بود و روند کلی xG تیم مارسکا اکنون از آن زمان تاکنون بهتر است.
نکته مهم دیگر، همکاری مارسکا با ساختار مدیریتی باشگاه است. او رابطه‌ای بسیار بهتر با هواداران برقرار کرده است؛ چیزی که در دوران پاتر و پوچتینو وجود نداشت. این حمایت هواداران در جریان و پس از پیروزی مقابل ساوتهمپتون مشهود بود؛ جایی که هواداران مهمان نام او را فریاد زده و شعار چلسی خودمان را پس گرفتیم، سر دادند.
هرچند این روزهای ابتدایی دوران مارسکا در چلسی است و همه چیزهمواره بر وفق مراد پیش نخواهد رفت، اما با قرارداد پنج‌ساله‌ای که با او بسته شده، نشانه‌های امیدوارکنندهای وجود دارد.
منابع چلسی حتی پیشنهاد داده‌اند که هدف از حضور مارسکا این است که او طولانی‌ترین دوره مربیگری در این باشگاه از ابتدای قرن تاکنون را داشته باشد و به اندازه مربیانی مانند پپ گواردیولا و کلوپ در لیگ برتر بماند.
***
در زمان پوچتینو، چلسی معمولا پیش از هر بازی لیگ برتر وضعیت مصدومان را در وبسایت خود به‌روزرسانی می‌کرد. تعداد بازیکنان مصدوم اغلب بالا بود و گاهی دو رقمی می‌شد. اما این وضعیت با رفتن پوچتینو تغییر کرد. اکنون وضعیت مصدومیت بسیار بهتر شده و به بهبود عملکرد تیم در زمین کمک کرده است.
هرچند مصدومیت‌های مجدد ریس جیمز از ناحیه همسترینگ و حضور دوباره فوفانا در بخش درمانی و پزشکی، به‌دلیل مشکل مشابه، ناامیدکننده است، اما کاهش تعداد کلی مصدومیت‌ها جالب توجه است. براساس گزارشی از بی‌بی‌سی، چلسی این فصل فقط هشت بازیکن مصدوم داشته که مجموعا ۲۳۴ روز را از دست داده‌اند. تنها ناتینگام فارست و وستهام تعداد کمتری مصدوم داشتند.
مارسکا قراردادی 5 ساله با چلسی بست که نشان‌دهنده اطمینان مدیران باشگاه به او است.
شانس هم می‌تواند دخیل باشد، اما به نظر می‌رسد استخدام کارکنان جدید در این زمینه نیز مؤثر بود. برایس کاوانا، مدیر عملکرد، سال گذشته از اتحادیه فوتبال انگلیس استخدام شد که تاثیراتش قابل توجه است. او بخش جدیدی را هدایت می‌کند که شامل استخدام افرادی مانند کرگ رابرتز (مدیر بخش عملکرد پزشکی)، نیک چَد (سرپرست بخش دانش عملکردی)، میرین جونز (سرپرست فیزیوتراپی عملکردی)، ریچارد آکن‌هد (رئیس بینش عملکرد) و دکتر استیو لوئیس (پزشک تیم اصلی) در ۱۸ ماه گذشته است. کاوانا با مارکوس آلوارز، مربی بدنساز مارسکا، همکاری نزدیکی دارد.
منابع از کاوانا به‌دلیل ایجاد هماهنگی بین بخش‌های پزشکی، فیزیوتراپی و عملکرد، و ارتباط بهتر با مربیان شخصی بازیکنان تمجید کردند. در فوتبال امروز معمول شده است که بازیکنان تمرینات انفرادی اضافه‌ای انجام می‌دهند. کاوانا ترتیبی داده تا همه این‌ها بیشتر هماهنگ شود. اکنون همه از برنامه‌های بازیکنان، چه در داخل باشگاه و چه خارج از آن، آگاه هستند که خطر اضافه‌بار و مصدومیت را کاهش می‌دهد. در نهایت، این روابط به بهبود اعتماد بازیکنان نسبت به سیستم کمک می‌کند.
***
پس آیا رقابت با چلسی را باید جدی گرفت؟ با توجه به اظهاراتی که از ستاره لیورپول، تیم صدرنشین جدول، منتشر شده، پاسخ مثبت است. ویرژیل فن‌دایک در سپتامبر گفت: «چلسی همان تیمی است که باید مراقبش باشیم.» حتی سرمربی لیورپول نیز پس از پیروزی ۲-۱ مقابل چلسی در اکتبر، از آنها تمجید کرد و گفت: «چلسی طی دو سه سال گذشته، عملکرد بسیار خوبی داشته است. آنها تیمی قدرتمند با یک مربی حرفه‌ای دارند که در سال‌های آینده مدعی خواهند بود.»
اگر لیورپول چلسی را تهدیدی جدی می‌داند، پس حتما آنها در مسیر درست قرار دارند.