
فصل سرنوشت آرتتا: آرسنال بالاخره این فصل قهرمان لیگ برتر میشود؟
هفتیک- اکنون بیش از دو دهه از آخرین قهرمانی آرسنال در لیگ برتر میگذرد.
در این سالها پنج قهرمانی در جام حذفی تا حدی انتظار طولانی هواداران را تسکین داده است، اما کسب چهاردهمین عنوان لیگ، همچنان اولویت اصلی در شمال لندن باقی مانده است. سه عنوان نایب قهرمانی در سه فصل گذشته با هدایت میکل آرتتا تنها انگیزۀ آنها برای کسب عنوان بهتر در این فصل را افزایش داده است.
فعالیتهای نقلوانتقالاتی آرسنال در این تابستان، بیانگر همین جاهطلبی است. باشگاه نزدیک به ۲۰۰ میلیون پوند روی تیم سرمایهگذاری کرده که این، دومین پنجره نقلوانتقالاتی پرهزینه در تاریخ باشگاه محسوب میشود. مارتین زوبیمندی اولین بازیکنی بود که به تیم اضافه شد؛ یکی از پرطرفدارترین هافبکهای دفاعی اروپا. پس از آن، با آمدن نونی مادوئکه و بهویژه ویکتور گیوکرس، نشانههایی از تغییر رویکرد در بالاترین سطح تیم دیده شد؛ هر دو بازیکن با دریبلهای مستقیمتر و قدرت بیشتر، به خط حمله انرژی تازهای میبخشند. با نگاهی به عملکردهای پیشفصل، سایت اتلتیک بررسی کرده است که آرسنال چگونه میتواند فصل پیشرو را آغاز کند.
***
با اینکه آرسنال تحت هدایت آرتتا از بازیای به بازی دیگر بسیار منعطف بوده و در طول پنج سال و نیم مربیگری او، از ساختارهای مختلف برای پیشروی و سبکهای گوناگون هجومی استفاده کرده است، چند شیوه کلیدیکه بیشتر قابل تشخیص هستند، پدیدار شدهاند.
اولین نکته این است که آرسنال در بازیسازی بسیار صبورتر شده است و ترجیح میدهد توپ را با پاسهای سنجیده از مدافعان میانی بهصورت مرحلهبهمرحله پیش ببرد، به دنبال ایجاد برتری عددی در زمین است، در حالی که بازیکنان جلوتر در موقعیتهای از پیش برنامهریزیشده قرار میگیرند.
همانطور که در نمودار زیر مشاهده میکنیم، وقتی سرعت حرکت توپ آرسنال به سمت دروازه را با میانگین تعداد پاسها در هر توالی مالکیت مقایسه میکنیم، آنها به سمت منچسترسیتیِ پپ گواردیولا، نزدیک به گوشه پایین سمت راست نمودار، متمایل میشوند.
شکل دقیق آرایشی که آرسنال در زمین اتخاذ میکند ممکن است از دقیقهای به دقیقه دیگر تغییر کند، اما ایده کلی این است که دستکم دو، و اغلب سه، مدافع سریع در دسترس باشند تا در برابر هرگونه ضدحمله احتمالی از تیم حریف دفاع کنند. کریستیان موسکرا، خرید جدید، مدافع میانی قدرتمند و با تکلهای درست که قدی برابر ۱۹۱ سانتیمتر دارد، به این مجموعه اضافه شده است.
در خط میانی، دو هافبک تلاش میکنند به فضاها نفوذ کنند و توپ را دریافت کنند، در حالی که پنج بازیکن هجومی در عرض زمین جای میگیرند تا خط دفاعی حریف را باز کرده و با فشار عددی تحت فشار قرار دهند.
برای مثال، در این بازی مقابل رئال مادرید، میبینیم مایلز لوئیس-اسکلی از سمت چپ به داخل حرکت میکند تا شکل 5-2-3 را شکل دهد و به عنوان دریافتکننده توپ در کنار توماس پارتی عمل کند، و اجازه دهد دکلان رایس و مارتین اودگارد پشت خطوط دفاعی دشمن پیش بروند. چنین ساختاری امکان اجرای پاسهای نفوذی از میان بلوک منفعل 2-4-4 رئال را فراهم میکند.
در مواقع دیگر، اودگارد به عقب میآید و گاهی رایس به عرض زمین حرکت میکند؛ نکته کلیدی، انعطافپذیری و حرکت است؛ هدف این است که بازیکنان حریف را از شکل دفاعیشان خارج کنند و سریع عمل کنند تا از فضاهای ایجادشده بهره ببرند.
***
از دیدگاه بازیسازی، ورود زوبیمندی تنوع بیشتری به تیم آرسنال میبخشد. او هافبکی مقاوم در برابر پرس است که توانایی بینظیری در دریافت انواع پاسها، حتی تحت فشار، دارد و میتواند توپ را بدون مشکل حفظ کند. این توانایی به این هافبک ۲۶ ساله اجازه میدهد در برابر تیمهای کمتر هجومی بهعنوان تنها دریافتکننده توپ بازی کند و به آرسنال امکان دهد بازیکنان بیشتری را به جلو بفرستد.
بخشی از ارزش زوبیمندی در این توالیها، به حرکت مداوم او برای در دسترس قرار گرفتن برای پاس مربوط میشود. او اغلب در خط میانی پرجنبوجوش دیده میشود، زمین را زیر نظر دارد و توانایی فوقالعادهای در حضور به موقع برای کمک به همتیمیهایش دارد.
در صحنۀ زیر مقابل میلان، برای مثال، او بهعنوان عقبترین هافبک شروع میکند و پشت دو مهاجم حریف باقی میماند. اما سریع به سمت میکل مِرینو حرکت میکند هنگامی که او پاس را در حالی که پشت به دروازه است دریافت میکند، از نقطه کور عبور میکند و ماتیا لیبرالی، مهاجم نوک میلان، را پشت سر میگذارد.
زوبیمندی با ایجاد فاصله از بازیکن یارگیر خود، میتواند به جلو حرکت کند و یک پاس دقیق و حسابشده به ریس نلسون داخل محوطه جریمه ارسال کند.
در مواجهه با ساختارهای دفاعی عمقیتر، او همچنین تمایل دارد سرعت بازی را افزایش دهد و وقتی فرصت پیش میآید، توپ را با فشار پیش ببرد، همانطور که در بازی مقابل ویارئال در مثال زیر دیده میشود.
با حضور نونی مادوئکه در عرض زمین، زوبیمندی کمی به عقب عقبنشینی میکند تا پاس را دریافت کند، و سپس یک پاس سریع به مارتین اودگارد ارسال میکند و دو خط اول بلوک دفاعی 2-4-4 حریف را میشکند.
با اینکه او هنوز ابتدای دورانش در آرسنال است، نمایشهای روان با توپ، همراه با مجموعهای جذاب از پاسهای دقیق و قدرتمند به یک سوم هجومی زمین، نویدبخش فصل پیشرو است.
***
با اینکه در طول فصول اخیر تا حد زیادی موفق بودهاند، رویکرد دقیق آرسنال در بازیسازی گاهی میتواند آنها را در برابر تیمهایی با پرس شدید و سازمانیافته، دچار مشکل کند.
علاوه بر نتایج ناامیدکننده مقابل فولام، نیوکاسل و اورتون در فصل گذشته، در طول پیشفصل هم گاهی احساس میشد که بازیسازی تیم کند و قابل کنترل است؛ کمبود دریبلکنندههای سریع در فضاهای تنگ، خلاقیت لحظهای و حرکت رو به جلو باعث شده تا عبور از خطوط دفاعی سرسخت دشوار شود.
اینجاست که دومین تم تکرارشونده در آرسنال آرتتا خود را نشان میدهد؛ گرایش به استفاده بیش از حد از جناح راست زمین.
همانطور که در تصویر زیر مشاهده میکنیم، هیچ تیمی در فصل گذشته به میزان لمس توپهای هجومی آرسنال در یک سوم سمت راست زمین نزدیک نشده است؛ حتی با وجود اینکه مثلث خلاق بوکایو ساکا، بن وایت و اودگارد بخشهای بزرگی از فصل را به دلیل مصدومیت از دست دادند.
بازگشت بن وایت به آمادگی کامل در پیشفصل بسیار امیدوارکننده بوده است، چرا که او با فرار از لب خط به کمک ساکا در جناح راست آمده است.
آرسنال همچنین از بازیسازی مستقیمتر در تعدادی از دیدارهای پیش فصل بهره برده است. تأکید بر پاسهای بلند پشت مدافعان حریف در بازی مقابل تاتنهام مشهود بود، به طوری که حداقل پنج پاس بلند در ۲۰ دقیقه ابتدایی در هنگکنگ ارسال شد.
این سبک بازی دوباره در پیروزی ۳-۰ مقابل اتلتیک بیلبائو دیده شد، که اولین بار بود آرتتا از اودگارد، زوبیمندی و رایس بهعنوان مثلث خط میانی در ترکیب استفاده میکرد. زوبیمندی و رایس بهویژه عملکردی درخشان داشتند، پستهایشان را با هم عوض میکردند و همچنان ساکا را در مناطق خطرناک پیدا میکردند.
آرتتا پس از این پیروزی گفت: «امروز یک تحول دیگر را دیدیم.» اما این تنها بخشی از داستان بود.
***
ویکتور گیوکرس، مهاجم نوک جدید توپچیها، در دوران حضورش در اسپورتینگ پرتغال عادت داشت که از جناح چپ حمله کند، و تمایل او به هدف گرفتن فضاهای پشت مدافعان و درگیری با آنها میتواند به آرسنال مسیر مستقیمتری از میان بلوک دفاعی حریف بدهد، اگر سایر روشها کارساز نباشد.
با اینکه او در دو بازی اول پیشفصل موفق به گلزنی نشد، نشانههایی از توانایی او برای ایجاد خطر در سمت ضعیفتر بازی آرسنال دیده شد. او در بازی مقابل ویارئال شخصاً به کانال چپ دوید، در حالی که گابریل مارتینلی مدافعان میانی حریف را مشغول کرده بود.
در ادامه نیمه اول، گیوکرس دست به کار شد و با یک حرکت زیبا به داخل زد و شوتی روانه دروازه کرد، و سپس در نیمه دوم در موقعیت بدون توپ، شدت بازی خود را نشان داد؛ عقب رفت تا توپ را به دست آورد، با قدرت خود را به پشت محوطه جریمه رساند و تقریباً ساکا را داخل محوطه صاحب توپ کرد.
در لحظاتی از این دست، هافبکها و وینگرهای آرسنال باید نفوذهای حمایتی بهتری انجام دهند تا به گیوکرس کمک کنند. او در سه فصل اخیرش در تمام رقابتها بیش از ۱۰ پاس گل ثبت کرده است و این میتواند منبع مهمی از گلها برای آرسنال باشد که برخی انتظار آن را ندارند. بیشک این بازیکن ملیپوش سوئدی بُعد جدیدی به حمله آرتتا اضافه میکند.
نگاهی به موقعیتهایی که او و کای هاورتز در فصل گذشته پاس دریافت کردهاند، نشان میدهد که هاورتز بیشتر به سمت راست متمایل میشود، در حالی که گیوکرس حضور بسیار بیشتری در نوک حمله دارد.
گیوکرس در فصل گذشته بهطور متوسط ۹.۱ لمس توپ در داخل محوطه جریمه حریف در هر ۹۰ دقیقه داشت، در حالی که این عدد برای هاورتز ۵.۱ بود، که نشان میدهد او میتواند در تمام کردن توپهای نزدیک به دروازه هم مؤثر باشد.
رویکرد پرقدرت گیوکرس ممکن است به افزایش پتانسیل انتقالهای هجومی سریع آرسنال نیز کمک کند، بهویژه پس از بازیابی سریع توپ در خط میانی.
تنها بورنموث، نیوکاسل و لیورپول فصل گذشته بیشتر از آرسنال توپ را خارج از یک سوم دفاعی خود به دست آوردند، اما همانطور که نمودار زیر نشان میدهد، تنها ۶.۷ درصد از این توپها در عرض ۱۰ ثانیه به شوت منجر شدند که سومین آمار ضعیف در لیگ بود.
گیوکرس حداقل این امکان را به آرسنال میدهد که سرعت بازی را افزایش داده و سریع حمله کنند؛ او قادر است توپهای بلند را دنبال کند و با قدرت خود را به مناطق خطرناک برساند، کاری که هیچ بازیکن دیگری در حال حاضر در تیم آرسنال نمیتواند انجام دهد.
***
ممکن است تغییر اندکی در نحوه خلق موقعیتهای آرسنال از جناحین رخ داده باشد.
با اینکه لوئیس-اسکلی با پیشرویهایش از دفاع چپ به خط میانی بازیهای درخشانی ارائه داده است، به نظر میرسد امسال بیشتر از او خواسته شود که وظایف سنتی یک مدافع کناری را انجام بدهد.
گابریل هاینزه، مدافع پیشین منچستریونایتد و رئال مادرید و مربی جدید تیم اصلی، در تمرینها دیده شد که تمرین ارسال از کنارهها را با این بازیکن ۱۸ ساله انجام میدهد؛ موقعیتهایی که در بازیها نیز تکرار شدند.
همچنین، در گل اول آرسنال در پیشفصل، لوئیس-اسکلی با دویدن عرضی، مسیر پاس به داخل را برای یاکوب کیویور باز کرد، و سانتر سرضرب او توسط ساکا به گل تبدیل شد.
اولین گل گیوکرس برای آرسنال نیز از یک حرکت تقریباً مشابه در جناح راست به ثمر رسید.
ساکا کرنر بسیار بلند را بازیابی کرد و توپ را به زوبیمندی بازگرداند تا او بهصورت سرضرب آن را به داخل محوطه بفرستد. بازیکن سوئدی زمانبندی حرکت خود را بهخوبی انجام داد و با ضربه سر توپ را تبدیل به گل کرد تا اولین گل خود را ثبت کند.
علاوه بر سانترها، آرسنال از درخشش فردی مکس داومن نیز بهرهمند شده است. این بازیکن ۱۵ ساله در برابر تیمهای مطرح اروپایی اعتمادبهنفس و استعداد فوقالعادهای نشان داده، با حرکات مارپیچی از مقابل مدافعان عبور کرده و با ترکیبی از سرعت و تکنیک دو پنالتی به دست آورده است.
آرتتا پس از شکست مقابل ویارئال وقتی درباره حضور او در لیگ برتر سؤال شد، چندان تمایلی برای صحبت نشان نداد، اما عملکرد او در تابستان قابل توجه بوده است و این ملیپوش تیم زیر ۱۷ سالههای انگلیس هر زمان که بازی کرده، تأثیرگذار بوده است. اینکه آیا سرمربی معتقد است بازیکنی اینچنین جوان آماده حضور در بازیهای لیگ برتر است یا نه، هنوز مشخص نیست.
سطح مشابهی از مهارتهای فردی نیز توسط ایتان انوانری نشان داده شده است، که نقش مهمتری در تیم ایفا میکند.
این بازیکن ۱۸ ساله که فصل گذشته در ۱۱ گل نقش داشته، تواناییاش در عبور از مدافعان در موقعیت تکبهتک، پیدا کردن همتیمیها و شوتزنی در موقعیتهایی که دیگران انجام نمیدهند، در کنار ویژگیهای اودگارد، زوبیمنددی و رایس در خط میانی اهمیت زیادی خواهد داشت.
***
توجه آرسنال به ضربات ایستگاهی یکی دیگر از ویژگیهای متمایز دوران هدایت آرتتا بوده است.
نیکلاس ژوور، مربی ویژه ضربات آزاد آرسنال، به طور مداوم روالهای جدیدی طراحی میکند تا آنها روی ضربات ایستگاهی برتری بیشتری پیدا کنند.هیچ تیمی در لیگ برتر در فصل گذشته به اندازۀ ۱۷ گل آرسنال روی ضربات ایستگاهی، موفق به گلزنی روی این ضربات نشد و همچنین آنها بیشترین گل مورد انتظار (xG) را روی کرنرها در لیگ داشتند.
نشانههای اولیه در پیشفصل حاکی از آن است که تأثیر یوور کم نشده است، چرا که یک کرنر تمرین شده، منجر به اولین گل کریستیان نورگارد برای باشگاه در شکست ۳-۲ مقابل ویارئال شد.
قبل از اینکه کرنر زده شود، شاهد تجمع شش بازیکن آرسنال به سمت تیرک عقب هستیم، سپس گیوکرس، کیویور و ویلیام سالیبا به جلو میدوند و نورگارد را پشت سر میگذارند. در قاب سوم، تلاشهایی که برای جلوگیری از بازگشت بازیکنان ویارئال انجام میشود دیده میشود، که به ملیپوش دانمارکی اجازه میدهد با سر توپ را وارد دروازه کند.
آنها در پیشفصل همچنین روالهای متفاوتی را امتحان کردهاند. مقابل تاتنهام، پنج بازیکن از پشت محوطه جریمه از یک کرنر حرکت خود را آغاز کردند، در حالی که مقابل اتلتیک بیلبائو در امارات، به گروههای سه نفره تقسیم شدند.
فارغ از آنچه فصل پیش رو دارد، باید انتظار خلاقیت بیشتر در ضربات ایستگاهی را داشت.
***
آرسنال بهتر از هر تیمی میداند که این روندها و تغییرات تضمین نمیکنند که امسال بالاخره موفق به عبور از خط پایان شوند یا نه. با این حال، واضح است که آنها گامهایی برای تغییر پایان قصه که تاکنون برایشان تکراری شده است، برداشتهاند.
اگر چیزی از دو فصل گذشته میتوان آموخت این است که از دست دادن امتیاز در اوایل فصل میتواند چقدر پرهزینه باشد. آنها در پنج بازی نخست خود با منچستریونایتد، لیورپول و منچسترسیتی روبهرو خواهند شد، بنابراین چه بخواهند و چه نخواهند، توجهها بلافاصله به سمت آنها خواهد بود. حالا زمان آن رسیده که آنها خود را نشان دهند.