چرا پیوستن یورگن کلوپ به ردبول غیرمنتظره نبود

هفت‌یک- یورگن کلوپ در سِمت سرمربی لیورپول علاقه‌ای به جلسه‌های طولانی نداشت. او به‌جای نشستن پشت میز و صحبت درباره تصمیم‌های بزرگ، معمولاً در کافه‌تریای محل تمرین، هنگام صرف ناهار، گفت‌وگوهای مهم را پیش می‌برد.

کلوپ غیررسمی رفتار می‌کرد، اما مایک گوردون -رئیس گروه فن‌وی اسپورتس، مالک باشگاه لیورپول، که با همان اعتمادبه‌نفسِ معمول در کارآفرین‌های کسب‌وکارهای اینترنتی کار می‌کرد- این مربی آلمانی را در سطح مدیریت کلان شرکت قرار داده بود. در کتاب رافائل هونیگشتاین با عنوان شوری به پا کن (Bring the Noise) این نقل‌قول از گوردون آمده است: کلوپ «همان کسی بود که دوست داشتید برای اداره شرکت‌تان انتخاب کنید».

سِمت جدید کلوپ به‌عنوان مدیر بخش فوتبال در شرکت رِد بول که از ابتدای سال میلادی آینده آغاز می‌شود، مسئولیتی فراوان بر دوش او می‌گذارد. البته طبق بیانیه رد بول، قرار نیست کلوپ درگیر مدیریت روزمره پنج باشگاهی بشود که این شرکت مالک، اسپانسر یا دارای سهامی اندک در آن‌هاست. در عوض با مدیران ورزشی، واحدها و مربیان استعدادیابی همکاری می‌کند تا به جریان‌یافتنِ «فلسفه» رد بول در این حوزه‌ها کمک کند.

این تصمیم ناگهانی -که دقیقاً 9 سال و یک روز بعد از ورود او به لیورپول گرفته شد- در نگاه اول غافل‌گیرکننده است، به‌ویژه با توجه به اینکه به نظر می‌رسید کلوپ هنگام ترک آنفیلد در ماه می از لحاظ روحی تحلیل رفته است و به استراحتی کامل دور از سطح اول فوتبال نیاز دارد.

کلوپ بعد از 9 فصل درخشان در لیورپول، در پایان فصل گذشته آنفیلد را ترک کرد.

او در پایان فصل ۱۵-۲۰۱۴ هم با پیامی مشابه از بروسیا دورتموند جدا شد، اما بعد از تابستانی که بیشترش را به بازی تنیس گذراند، به‌سرعت راهی مرسی‌ساید شد.

کلوپ نمی‌تواند برای مدتی طولانی بی‌تحرک بماند، اما شغل جدیدش در رد بول فرصت بازگشتی آهسته‌تر و کم‌فشارتر به دنیای فوتبال را برایش فراهم می‌کند، و احتمالاً مقدمه‌ای برای رسیدن به سرمربی‌گریِ تیم ملی آلمان می‌شود، آرزویی که او مدت‌هاست در سر دارد. گزارش‌های منتشرشده در آلمان هم حاکی از وجود بندی برای خروج تحت شرایط خاص در قراردادش هستند.

اظهارات گوردون درباره توانایی‌های کلوپ به سال ۲۰۱۷ برمی‌گردند و مسلماً با موفقیت‌های بیشتر لیورپول طی سال‌های بعد از آن، این توانایی‌ها هم افزایش یافتند. طی همین سال‌ها، شبکه پشتیبانی که به صعود لیورپول کمک کرده بود، فروپاشید. کلوپ باشگاه را به‌طور کامل اداره نمی‌کرد، زیرا مهم‌ترین تصمیم‌های مالی را هنوز گوردون می‌گرفت. بااین‌حال، کلوپ چهره اصلیِ شرکتی چندملیتی به شمار می‌رفت و بخش فوتبال کاملاً تحت اختیارش قرار داشت. به همین خاطر است که لیورپول اکنون یک سرمربی (head coach) به جای مدیر (manager) به خدمت گرفت و مدیر ورزشی باشگاه تصمیم‌های راهبردی و استخدامی را می‌گیرد. شنیدن نظر کلوپ دراین‌باره که آیا برعهده‌گرفتن مسئولیت‌های زیاد به خستگی مفرط او منجر شده است، می‌تواند جالب باشد.

شاید این شغل جدید در رد بول فرصت درک بهترِ دنیایی را به کلوپ بدهد که دوست دارد درباره‌اش بیشتر بداند. سال گذشته بحث‌هایی درباره ثبت‌نام او در دوره مدیریت ورزشی مطرح شد، اما نمایندگانش این خبر را تأیید یا تکذیب نکردند. برخلاف دورانی که در لیورپول گذراند، او این بار می‌تواند بدون فشارهای معمول در جهت آماده‌سازی تیم، شرکت در مسابقه‌ها و کنفرانس‌های خبری کار کند. کلوپ در پستی اینستاگرامی هم اشاره کرد که این چرخه طاقت‌فرسای سرمربی‌گری مانع یادگیری بیشترش شده است. اگر کلوپ در آینده هدایت تیم ملی آلمان را برعهده بگیرد، قطعاً درکی بهتر از مسئولیت‌های مرتبط با نقش‌های مختلف رهبری خواهد داشت.

کلوپ در تابستان برای دیدار بزرگداشت، لوکاش پیشچک و یاکوب بلاژیکوفسکی، دو ستاره سابق دورتموند، به وستفالن برگشت.

البته او اولین سرمربی سابق لیورپول نیست که به این سِمت در رد بول گمارده می‌شود. در سال ۲۰۱۲، بعد از اینکه ژرار هولیه به دلیل وخامت وضعیت سلامتی‌اش ناچار به بازنشستگی شد، با دیتریش ماتشیتس، بنیان‌گذار رد بول، دیدار کرد. ماتشیتس که شلوار جین پوشیده بود، با موتور سیکلت خودش را به این جلسه در اتریش رساند.

درباه اینکه هولیه تا چه اندازه تاثیرگذار بود، هر کسی دیدگاه متفاوتی دارد. اما او بعدها ادعا کرد که نقشی مهمی در تلاش این سازمان برای جذب سادیو مانه از متز در سال ۲۰۱۲ داشته است، افراد نزدیک به مدیریت رد بول عقیده دارند مسئولیت‌های او بیشتر شبیه وظایف سفیرِ برند بوده است، یعنی حضور در کشورهای مختلف، ملاقات با شرکا و گاهی ارائه مشاوره.

حالا این پرسش مطرح می‌شود که آیا مسئولیت‌های کلوپ به همان اندازه گسترده خواهد بود که به نظر می‌رسد؟ بدون شک او برای برند رد بول مفید خواهد بود، برندی که از زمان آغاز سرمایه‌گذاری‌اش در فوتبال در سال ۲۰۰۵، نیاز به مشروعیت‌یافتن را مدام احساس کرده است.

هولیه هشت سال بعد از ترک لیورپول مشغول همکاری با رد بول شد، اما این گروه آن زمان هنوز تیمی نداشت که بتواند به مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا راه یابد. اگرچه باشگاه لایپزیش در هفت فصل از هشت فصل اخیرش به این مرحله رسیده بود، اما داستان صعود تیمی از دسته‌های منطقه‌ای در آلمان با استقبال چندانی مواجه نمی‌شد؛ کشوری که قوانین آن برای حضور هواداران ارزش زیادی قائل هستند، و سرمایه‌گذاری‌های کلان خارجی در فوتبال این کشور با بدبینی روبه‌رو می‌شوند.

کلوپ در هر دو باشگاهِ دورتموند و لیورپول از اصالت هواداران بهره می‌برد و گاهی به عناصر مصنوعیِ موجود در تیم‌های رقیب و باشگاه‌های دیگر طعنه می‌زد. اگر او در سال ۲۰۱۶ هدایت دورتموند را بر عهده داشت، زمانی که این تیم برای اولین بار در بوندس‌لیگا مقابل لایپزیش تازه‌صعودکرده قرار گرفت، شنیدن واکنش‌های او نسبت به اقدام هواداران دورتموند که در اعتراض به مدل مالکیت لایپزیش از حضور در آن مسابقه خودداری کردند، جالب می‌بود.

یان-هنریک گروشسکی، از سازمان‌دهندگان آن اعتراض، در مصاحبه با گاردین گفت:«دورتموند پول درمی‌آورد، و این کار را برای بازی فوتبال انجام می‌دهد. اما لایپزیش فوتبال بازی می‌کند تا محصول و سبک زندگی موردنظرش را بفروشد. این تفاوت ماست.»

حالا کلوپ با هم‌سویی با شرکت تولیدکننده نوشیدنی‌های انرژی‌زا که در تضاد با ارزش‌هایی است که او پیش‌تر نمایندگی می‌کرد، ممکن است به اعتبار خود آسیب بزند. شاید این مسئله، به‌ویژه در آلمان، به میزان حضور و دیده‌شدن او در دوران همکاری‌اش با رد بول بستگی داشته باشد.

رد بول اسپانسر پیراهن لیدز یونایتد در انگلیس شده است، و از این طریق سهامی اندک در این باشگاه دارد. اولیور مینتزلاف، مدیر پروژه‌های شرکتیِ رد بول، در ماه می گفت:«جاه‌طلبی برای بازگرداندن لیدز یونایتد به لیگ برتر و تثبیت جایگاهش در بهترین لیگ فوتبال جهان کاملاً با اهداف رد بول هم‌خوانی دارد.» مینتسلاف نقشی کلیدی در انتصاب کلوپ ایفا کرد.

انتظار می‌رود بعد از دوران حضور ناگلزمان در تیم ملی آلمان، هدایت مانشافت به کلوپ سپرده شود.

کلوپ هنگام ترک لیورپول در همان ماه گفت دیگر هرگز هدایت هیچ باشگاهی در لیگ برتر را بر عهده نخواهد گرفت. بااین‌حال، تصور بازگشت لیدز به سطح اول لیگ چندان دشوار نیست، و اگر این اتفاق بیفتد، و رد بول حمایت فنی موردانتظارش را ارائه بدهد، دیدن جایگاه کلوپ در این فرایند، در صورت باقی‌ماندنش در این سِمت، جذاب خواهد بود. آیا ممکن است او، هرچند در ابعادی کوچک‌تر، در روز مسابقه به شکست لیورپول کمک کند؟

بعضی‌ها بلافاصله بعد از این انتصاب به شوخی گفتند شاید یکی از اولین وظایف کلوپ اخراج پپ لیندرز، دستیار سابقش در لیورپول باشد. تیم لیندرز که اکنون هدایت رد بول سالزبورگ را بر عهده دارد، هفته گذشته با شکست‌هایی سنگین مقابل برست و اشتورم گراتس مواجه شد.

برنامه‌ای برای برکناری این مربی هلندی وجود ندارد، اما کلوپ به‌طور رسمی از ژانویه کار خود را در رد بول آغاز خواهد کرد. با توجه به نزدیکی او و لیندرز در لیورپول و اعتمادی که به لیندرز برای هدایت جلسه‌های تمرینی وجود داشت، تصور اینکه کلوپ پیشنهاد چنین تغییری را بدهد دشوار است. چه‌بسا حضور کلوپ در مجموعه رد بول احتمال ادامه حضور لیندرز را افزایش می‌دهد.

در حال حاضر، کلوپ از فشار مربیگری روزانه فاصله گرفته است. به نظر می‌رسد این نقش جدید تعادلی مطلوب میان مشارکت در سطح نخبگان و پذیرش چالشی تازه برقرار می‌کند، آن هم بدون استرس و نظارت‌های دائمی که سرمربی‌ها با آن‌ها روبه‌رو هستند. اما اینکه کلوپ می‌تواند در بلندمدت از هیجان مربی‌گری چشم‌پوشی کند یا نه، هنوز مشخص نیست.